Choroby psychiczne u dzieci bez tabu

Czy już w wieku niemowlęcym można dostrzec objawy chorób psychicznych? Jeśli tak, to jakie?  

W okresie niemowlęcym przede wszystkim należy zwrócić uwagę na przebieg rozwoju ruchowego. Tak jak już wspomniałam opóźnienia w tym zakresie mogą być sygnałem ryzyka wystąpienia zaburzeń rozwojowych.

Innym ważnym czynnikiem jest to czy dziecko od 2 miesiąca życia nawiązuje kontakt wzrokowy, jak reaguje na osoby dorosłe, czy jest zainteresowane tym co dzieje się wokoło, czy między 6 a 8 miesiącem życia zaczyna reagować niepokojem na osoby obce – co jest wyrazem tego, że dziecko zaczyna dzielić świat społeczny na bezpieczny i niepewny, nieznany.

Należy pamiętać, że dzieci poznają świat wielozmysłowo. Muszą patrzeć, słuchać, dotykać, smakować – jeśli to się pojawia oznacza, iż dziecko jest zainteresowane otaczającym światem. Dopiero po 2 roku życia z tego poznania wielozmysłowego powinien oddzielić się zmysł smaku. W okresie niemowlęcym mogą występować problemy ze snem.

Dane szacunkowe pokazują, że problem ten dotyczy 25 % dzieci w okresie niemowlęctwa i dzieciństwa. U najmłodszych mogą to być ruchy związane z zasypianiem czyli tak zwane jaktacje, które ustępują z wiekiem a mogą wystąpić u 75 % dzieci w 1 roku życia. Można także zaobserwować nocne wybudzanie się czy bezdechy senne.

Zaburzenia w okresie niemowlęcym mogą także wiązać się z odżywianiem. Mogą one pojawić się już w okresie noworodkowym, często u wcześniaków jako zaburzenia związane z zaburzeniem ogólnej równowagi dziecka. Dzieci jedzą mało i nieregularnie, są często drażliwe i senne. U tych dzieci mogą współwystępować wady anatomiczne jamy ustnej, gardła czy przełyku, choroby serca i dróg oddechowych. 

Zaburzenia odżywiania mogą także powstawać na tle zaburzonej więzi szczególnie z mamą. Ten rodzaj zaburzeń odżywiania występuje często u dzieci mam z depresja poporodową. Kolejnym zaburzeniem odżywiania jest zaburzenie spowodowanie nieprawidłowym procesem separacji. Cechą charakterystyczną jest tutaj odmowa jedzenia przez dziecko i jednocześnie duże skoncentrowanie rodziców na samej sytuacji jedzenia.  W ten sposób jedzenie nie jest kontrolowane wewnętrznie – poprzez uczucie głodu i sytości lecz zewnętrznie przez interakcje między dzieckiem a rodzicami. Ten rodzaj zaburzeń odżywiania jest nazywany anoreksją niemowlęcą.

Zaburzenia jedzenia w tym okresie mogą także wynikać z przeżyć traumatycznych kojarzonych z jedzeniem. W tym przypadku dzieci mogą reagować płaczem, krzykiem nie tylko na widok jedzenia ale też na widok przedmiotów związanych z jedzeniem. Mogą także odmawiać jakiegoś rodzaju pożywienia. 

We wczesnym dzieciństwie mogą również pojawić się czynności nawykowe – służące rozładowaniu napięcia i niepokoju lub mogą być związane z bezczynnością lub osamotnieniem dziecka. Wiążą się z brakiem zaspokojenia potrzeb emocjonalnych i są wyrazem poszukiwania źródeł zadowolenia. Do czynności nawykowych można na przykład zaliczyć ssanie kciuka.

Pewien odsetek dzieci cierpi także na całościowe zaburzenia rozwoju np. autyzm, w którym zaburzenia rozwoju przejawiają się w trzech sferach – komunikowania się, interakcjach społecznych , zachowania i zabawy W przypadku chorób genetycznych często mamy także do czynienia z niepełnosprawnością intelektualną, która wiąże się z opóźnieniem rozwoju we wszystkich sferach.