Alergia na mleko u dzieci i niemowląt – objawy i leczenie

Główne alergeny pokarmowe to jaja, orzechy, mąka, ryby i mleko. Właśnie alergia na mleko krowie to ostatnio coraz częściej diagnozowana alergia pokarmowa.

Alergia na mleko to nieprawidłowa odpowiedź układu immunologicznego na białka zawarte w mleku. Organizm produkuje wtedy przeciwciała zwane IgE (skrót od immunoglobuliny E), które reagują na białka zawarte w mleku oraz w produktach mlecznych. Często jest ona mylona z nietolerancją laktozy, która nie ma nic wspólnego z białkiem występującym w mleku, a jest reakcją organizmu na cukier zawarty w mleku. Nietolerancja laktozy jest spowodowana brakiem odpowiednich enzymów w jelicie. W efekcie cukier zawarty w mleku nie może być strawiony. Dlatego przy nietolerancji laktozy, w odróżnieniu od alergii na krowie mleko, nie występuje wysypka ani puchnięcie ust i języka.

Objawy

Alergia to nietolerancja jakiejś substancji, powodująca silną reakcję obronną organizmu. Układ immunologiczny wytwarza wtedy przeciwciała, które atakują alergen w celu usunięcia go z organizmu. W przypadku alergii na mleko objawia się to głównie na skórze powodując np. atopowe zapalenie skóry, wysypkę, pokrzywkę, swędzenie.

Alergia na mleko może powodować również uporczywy kaszel, kichanie, katar, nawracające stany zapalne gardła, opuchnięcie ust i języka. Alergia na mleko może również w rzadkich przypadkach prowadzić do zaburzeń funkcjonowania układu moczowego, przekrwienia spojówek, przewlekłych bólów mięśni i stawów, zaburzeń snu czy migreny, a nawet obrzęku twarzy. Najgroźniejszym objawem każdej alergii, również alergii na mleko, jest wstrząs anafilaktyczny – głębokie zaburzenia krążenia i oddychania.

U niemowląt najczęstszymi objawami alergii na mleko są wymioty i biegunki z domieszką krwi, występuje również kolka brzuszna. Ponadto obserwuje się refluks żołądkowo-jelitowy (ulewanie) oraz zahamowanie przyrostu masy ciała. Alergia na mleko może objawiać się również w postaci alergii skórnej: wyprysk (egzema), czyli czerwone swędzące grudki na zgięciach łokciowych i kolanowych oraz dłoniach. U starszych dzieci występuje atopowe zapalenie skóry (AZS). Do objawów ze strony układu oddechowego należą nawracające zapalenia oskrzeli, katar alergiczny oraz nawracające zapalenia uszu.

Alergia u dzieci – sposoby postępowania

Skłonność do alergii jest najczęściej cechą dziedziczną, jednak występowanie alergii u rodziców nie zawsze powoduje pojawienie się jej u dzieci. Nie można stwierdzić jednoznacznie, że jeśli któreś z rodziców (lub oboje) jest alergikiem to dziecko również będzie, ale istnieje takie ryzyko i należy zastosować pewne kroki, aby je zmniejszyć. W przypadku, gdy choroba alergiczna występuje w rodzinie, eliminację szkodliwego alergenu należy zacząć już u kobiety podczas ciąży. Należy ograniczyć spożycie głównie surowego mleka krowiego oraz przetworów mlecznych tj. jogurty, sery. Zalecenia te dotyczą również kobiet karmiących. Mleko matki zawiera substancje wpływające na odporność dziecka, co chroni je również przed nieprawidłowymi reakcjami immunologicznymi organizmu niemowlaka na alergeny, dlatego poleca się w miarę możliwości jak najdłuższe karmienie piersią (do 4. a nawet 6. miesiąca). Jednak objawy alergii mogą pojawić się i u niemowląt karmionych wyłącznie mlekiem matki. Związane jest to z niewielką ilością alergenów pokarmowych, które przedostają się do pokarmu z diety matki. W przypadku potwierdzenia alergicznego tła objawów przez pediatrę zaleca się wyeliminowanie szkodliwego czynnika, w tym przypadku mleka i produktów mlecznych, z diety matki.

Następnie podczas wprowadzania nowych pokarmów do jadłospisu małego dziecka należy zwrócić szczególną uwagę na produkty uznane za najbardziej sprzyjające alergii, czyli głównie mleko krowie, jaja, orzeszki ziemne, zboża zawierające gluten i wprowadzać je jak najpóźniej, każdy oddzielnie, obserwując reakcję dziecka, sprawdzając czy nie ma żadnych zmian na skórze, nie czuje się gorzej, itp.

Produkty mleczne takie jak jogurty czy sery zaleca się wprowadzać do diety dziecka nie wcześniej niż od 6-7 miesiąca, zaś samo mleko krowie dopiero u dzieci powyżej 1. roku życia.

Alergia na mleko - dieta eliminacyjna >>