Ząbkowanie: kiedy, jak długo trwa, czy zawsze boli i jak ulżyć dziecku w ząbkowaniu

Ząbkowanie to proces wyrzynania się zębów mlecznych u dzieci. Proces przebiega w 3 fazach: 

• Przederupcyjna - kształtuje się korona zębowa, niewidocznego jeszcze zęba, bezpośrednio przed przebiciem się przez dziąsło. 

• Przedfunkcyjna – ta faza obejmuje dwa procesy: od pojawienia się zęba do momentu kontaktu z zębem na przeciwstawnej szczęce i wytworzenie kieszonki i korzenia zębowego. 

• Funkcyjna - zakończenie procesu tworzenia korzenia i kieszonki zębowej. 

Obfite ślinienie się, wkładanie rączek do buzi to najczęstsze obawy ząbkowania. Często dochodzą do nich niepokój, rozdrażnienie, płaczliwość i stany podgorączkowe. Najczęściej proces ząbkowania zaczyna się pomiędzy 6. a 9. miesiącem życia niemowlaka i kończy się 20 zębami w 3. roku życia dziecka. Ząbkowanie to długi proces, czasem bywa trudny.  

Jako pierwsze wyrastają, zęby dolne, a następnie przeciwstawne zęby górne. Do końca 9. miesiąca niemowlę ma już zazwyczaj 8 siekaczy, między 14. a 20. miesiącem pojawiają się pierwsze zęby trzonowe, od 17. do 20. miesiąca wyrzynają się kły. Drugie zęby trzonowe pojawiają się zazwyczaj po drugich urodzinach, czyli pomierzy 24. a 30. miesiącem życia dziecka.  

Czas wyrzynania się zębów u niemowlaka jest indywidualny i uwarunkowany genetycznie - jeśli u jednego z rodziców zęby pojawiły się bardzo szybko lub przeciwnie, dość późno (w opisanych wcześniej widełkach czasu), może tak być i u twojego dziecka. 

Jako normę podaje się czas rozpoczęcia ząbkowania u dzieci ogólnie zdrowych:  

• z ciąży donoszonej pomiędzy 5. a 10. miesiącem życia - tak jest u 84% niemowląt   

• wcześniaki w 85% zaczynają ząbkować w wieku 6-11 miesięcy.  

Ząbkowanie: objawy 

Ząbkowanie jest procesem, który niektórym dzieciom (i rodzicom) potrafi sprawić trochę kłopotów. Jest to proces długi i dość mozolny. Podstawowymi objawami świadczącymi o rozpoczęciu procesu ząbkowania są zmienione miejscowo i tkliwe dziąsła i oraz silne ślinienie się. Często dochodzą do nich objawy ze strony przewodu pokarmowego i drobne zmiany w zachowaniu (wynikające z niekomfortowego samopoczucia). Jeśli zauważysz u swojego niemowlaka: 

• Rozpulchnione dziąsła 

• Obfite ślinienie 

• Stan podgorączkowy 

• Biegunki lub zaparcia, wymioty 

• Wysypka na skórze 

• Słabszy apetyt 

• Niepokój 

• Słabszy sen 

to z dużą dozą prawdopodobieństwa rozpoczęło się ząbkowanie.  

Rada: w czasie ząbkowania maluch próbuje sobie ulżyć i wkłada do buzi rączki i wszystko co ma w ich zasięgu. Łatwo wtedy o stan zapalny w buzi, dlatego dobrze jest często przemywać maluszkowi rączki i czyścić zabawki.  

>>> Czytaj też: Co na bolesne ząbkowanie?

Ząbkowanie: co może niepokoić? 

Ząbkowanie zachodzi fizjologicznie i najczęściej przebiega bez żadnych powikłań. Może się jednak pojawić miejscowe zaczerwienie dziąsła, obrzęk lub zapalenie dziąsła, nad lub przy wyrzynającym się zębie. Jeśli stan zapalny nie mija należy skontaktować się z lekarzem, ponieważ może dojść zakażenia i zapalenia mieszka zęba mlecznego. 

Zęby wrodzone lub noworodkowe 

Co robić, kiedy dziecko rodzi z zębem (zębami) wrodzonym? Postępowanie uzależnia się od bezpieczeństwa dziecka i możliwości karmienia piersią. Jeśli ząb (lub zęby noworodkowe) przeszkadzają w karmieniu - ranią brodawkę, ruszają się i grożą wpadnięciem do dróg oddechowych noworodka lub powodują urazy dolnej części języka noworodka – podejmuje się decyzje o usunięciu zęba w całości, bez uszkodzenia znajdujących się nad nim zalążków zębów stałych.  

>>> Czytaj też:  Przed-ząbkowanie czyli swędzące dziąsła niemowlaków

Bibliografia:  

1. Stomatologia wieku rozwojowego, M. Szpringer-Nodzak, M. Wochna-Sobańska, warszawa PZWL 2006 

1. Ząbkowanie - rozwój i wyrzynanie zębów mlecznych, mp.pl, prof. dr hab. med. Barbara Adamowicz-Klepalska, Konsultant Krajowy w dziedzinie stomatologii dziecięcej Katedra i Zakład Stomatologii Wieku Rozwojowego Gdański Uniwersytet Medyczny