Wrzesień - miodowy miesiąc?

W starożytnym Egipcie wierzono, że pierwsza pszczoła wyfrunęła z rogów świętego byka, Apisa. Stąd zresztą jej łacińska nazwa apis mellifica. Egipcjanie zajmowali się pszczołami i używali miodu, jako środka leczniczego zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie, między innymi do leczenia przewodu pokarmowego, naczyń krwionośnych, płukania gardła, przeciwko kaszlowi, do przemywania ran. Od nich Rzymianie i Grecy nauczyli się leczyć też zatrucia pokarmowe. Już Pitagoras uważał, że siły i zdrowie zawdzięcza pszczołom i miodom, zaś Hipokrates doszukiwał się w nim eliksiru życia. W Indiach, według mitologii hinduskiej, bóg Wisznu jest przedstawiany pod postacią błękitnej pszczoły. Zaś, starożytni Hebrajczycy uważali, że najszczęśliwsza jest ta kraina, która płynie mlekiem i miodem, a za taką uważali ziemię chananejską. A określenie "miodowy miesiąc"? Powstało w Europie, dokładnie w krajach skandynawskich. Właśnie tam dawna tradycja nakazywała, aby wesele trwało przez 30 dni, a przez ten czas pito szlachetne miody, zaś z miodowego miesiąca cieszyła się para, jak i goście, a często nawet cała wieś. Można by więc powiedzieć, że miód towarzyszy ludziom od dawna. Świadczy też chyba o tym fakt, że podczas prac wykopaliskowych w okolicach Neapolu odkryto szczelnie zamknięte wazy z miodem. Był on wciąż jeszcze jadalny, mimo że liczył ok. 2500 lat. Rewelacja!

            Miód składa się w 80% z cukrów - glukozy, fruktozy, sacharozy, maltozy, dekstryny. Hmmm, ale skoro miód to w 80% cukier, to czy jest coś w ogóle wart? Tak. Składa się też z:

- kwasów organicznych: mrówkowy, jabłkowy, mlekowy, cytrynowy, octowy, szczawiowy, winowy, bursztynowy

- enzymów: biorą się z gruczołów przewodu pokarmowego pszczoły; przyśpieszają albo opóźniają reakcje, są też katalizatorami: diastaza, inwertaza, katalaza, maltoza, mecetaza - w miodach niedojrzałych, lub fałszowanych cukrem albo podgrzewanych brak jest enzymów, miód przestaje być więc "żywy"

- makro i mikroelementów: tlenku potasu, fosforu, wapnia i sodu, magnezu, żelaza, miedzi, krzemu, berylu, glinu i manganu, baru, chromu, irydu, kadmu, kobaltu, molibdenu, palladu, platyny, srebra, tytanu, wanadu, wolframu - im lepsza aparatura do pomiaru, tym więcej pierwiastków można znaleźć, choć są to tylko "ślady", czyli małe ilości

- witamin: A, B2, C i PP (np. w miodach wrzosowym, z modrzewia, jodły)

- wody od 16 do 20%, gdy jest jej więcej, gdy miód jest zbyt rzadki uważa się, że jest niedojrzały, czyli mniej wartościowy

- inhibiny: związku o właściwościach bakteriobójczych i pochodzącego z organizmu pszczół; niezwykle wrażliwej na światło i podwyższoną temperaturę, dlatego miód przechowuje się w ciemnych, suchych i chłodnych pomieszczeniach. Dlaczego? Każde zastosowanie ciepła ma negatywny wpływ na miód, proporcjonalnie do temperatury i czasu ogrzewania.

            Możliwości jest kilka, by rozróżnić dobry miód:

- waga: 1 litr powinien ważyć - 1,42-1,44 kg

- próba przelewania: nabiera się ze słoja łyżkę miodu i powoli z dużej wysokości wlewa z powrotem na miód w słoju, jeśli powstaje z niego górka, to miód jest dobry, jeśli dołek, lejek-  niepełnowartościowy, ponieważ zawiera dużo wody

- smak i zapach: miód o mdłym smaku i słabym zapachu, ciągnący się "do nitki" jak syrop, jest zafałszowany syropem cukrowym lub ziemniaczanym

- czystość miodu: nabiera się go na łyżkę, przekłada do naczynia i miesza dokładnie, a potem wlewa na biały, porcelanowy talerz cieniutką warstwą, można wówczas zobaczyć "gołym okiem" zanieczyszczenia: ułamki wosku, pierzgę, części ciałek pszczelich

- próba na zafałszowanie skrobią - łyżeczkę miodu gotuje się w połowie szklanki wody przez 5 minut, gdy ostygnie, dolewa się 1-2 krople jodu (jodyny), jeśli roztwór zmieni barwę na czarną lub niebieską, to znaczy że dodano do niego skrobi, czyli mąki

- test zimnej wody: najprostszy na sprawdzenie zafałszowania miodu

a) Czysty miód leje się i nie łatwo się rozpuszcza

b) miód zmieszany w takich samych proporcjach z 70% syropem cukrowym (sacharozą) układa się nieregularnie na dole

c) 70% syrop cukrowy (sacharoza)

Właściwości miodu

- miód jest znanym środkiem na przeziębienia, prócz działania przeciwbakteryjnego, ma też kojący i relaksujący wpływ

- badania wykazują też jego przeciwgrzybiczne właściwości

- stwierdzono, też że u dzieci chorujących na odrę i świnkę choroby te przebiegały łagodniej, gdy mali pacjenci jadali miód

- badacze w Polsce wykazali, że po 3-4 dniach od chwili dodania miodu do pożywek dla bakterii np. gronkowca złocistego - wszystkie one giną; najaktywniejsze są lipowe i grykowe, najmniej aktywne rzepakowe, ognichowe i wrzosowe

- miody grykowe są też najbogatsze w rutynę, czyli wit. P, która pomaga w przyswajaniu wit. C, przeciwdziała miażdżycy, a nawet zyskała sobie miano "witaminy młodości"

Materiał przygotowany na podstawie I. Gumowska, Pszczoły i ludzie, Warszawa 1986, R. Krell, Value - added products from beekeeping, FAO Agricultural Services Bulletin. No. 124, J. Irish. D. A. Carter, T. Shokohi, S. E. Blair, Honey has an antifungal effect against Candida species, Medical Mycology, May 2006, nr 44 przez autorkę bloga www.zyjezebyjesc.pl.

Miodowe batoniki z suszonych owoców

• 30 g miechunki suszonej
• 75 g rodzynek sułtańskich
• 4 daktyle bio
• 30 g morwy białej
• 8 suszonych moreli
• 50 g jaglanki z amarantusem
• 50 g chrupiącej gryki
• 6 łyżek miodu

WYKONANIE KROK PO KROKU:

1. Wszystkie składniki mieszamy, gdyby lepkość byłą zbyt mała, należy dodać miodu

2. Blaszkę wyściełamy papierem do pieczenia i rozkładamy na niej masę

3. Wkładamy ją do lodówki, a gdy nieco zgęstnieje - do zamrażarki

4. Batonik stwardnieje po kilku godzinach

UWAGA! Przed zakupem suszonych owoców sprawdź skład czy nie były siarkowane!!

Więcej przepisów z pysznym miodem na www.zyjezebyjesc.pl