Uwaga na udar cieplny!

    Zarówno wyczerpanie upałem, jak i udar cieplny (słoneczny) spowodowane są działaniem na ludzki organizm wyższej temperatury i wilgotności niż ta, do której organizm potrafi się przystosować.

Wyczerpanie upałem wywołane jest przede wszystkim odwodnieniem organizmu, do którego dochodzi na skutek nadmiernego pocenia się i przyjmowania zbyt małej ilości płynów. Pierwszymi sygnałami wskazującymi na wyczerpanie upałem są: narastające zmęczenie, osłabienie, niepokój i obfite pocenie się. Jeśli organizm nie zostanie szybko nawodniony to wówczas dochodzi do spadku ciśnienia krwi, zwolnienia tętna i zmiany wyglądu skóry, która staje się blada i lepka. W skrajnych przypadkach, dochodzi do omdleń i zaburzeń świadomości.

Udar cieplny występuje podczas bardzo upalnej i wilgotnej pogody, kiedy organizm ludzki, nie jest w stanie ochłodzić się poprzez pocenie. Jest to stan groźniejszy niż wyczerpanie upałem, gdyż w przypadku udaru temperatura ciała (gorączka) może wzrosnąć do 40 stopni Celsjusza. Udar cieplny występuje nagle, choć nieraz poprzedzają go takie objawy jak bóle i zawroty głowy, zmęczenie, skóra staje się zaczerwieniona i gorąca, tętno wzrasta do 160-180 uderzeń na minutę, a oddech staje się szybki i płytki. Czasem występują również omdlenia, zaburzenia świadomości, a nawet utrata przytomności, drgawki i zapaść układu krążenia.

Najczęstszymi ofiarami udaru cieplnego są osoby otyłe, starsze, pijące w nadmiernych ilościach alkohol lub osłabione głównie przewlekłymi chorobami. Niektóre leki również mogą zwiększyć ryzyko wystąpienia udaru cieplnego. Są to np. leki stosowane w leczeniu zaburzeń psychicznych, oraz leki moczopędne. Ważne jest, aby osoby regularnie zażywające leki sprawdziły na ulotce dołączonej do leku, czy nie ma informacji dotyczącej ograniczenia przebywania na słońcu czy zwiększonej podatności na udar cieplny.

Pierwszą pomocą, jaką należy udzielić osobie dotkniętej wyczerpaniem upałem jest przeniesienie ofiary w chłodne i zacienione miejsce i położenie jej z nogami uniesionymi wyżej niż głowa. Następnie należy zdjąć lub poluźnić odzież i podawać, co kilka minut, małą ilość chłodnych płynów – najlepiej wody lub rozcieńczonych soków owocowych. Jeśli to możliwe, dodać około ½ łyżeczki soli do każdego litra płynu. Nie podawać napojów bardzo zimnych np. schłodzonych lodem lub prosto z lodówki.

W przypadku udaru cieplnego należy skontaktować się z pogotowiem i zażądać przyjazdu karetki pogotowia. Do czasu przyjazdu pogotowia, ofiarę udaru należy schłodzić zanurzając ją w chłodnej (ale nie zimnej) wodzie, lub umieścić pojemniki z lodem pod ramionami, w pachwinach, wokół szyi, kolan i kostek w celu ochłodzenia dużych naczyń krwionośnych.

Jeśli nie możemy schłodzić ciała ofiary kąpielą i kostkami lodu, to należy owinąć ją w mokre prześcieradła lub ręczniki. Co pewien czas powinno się sprawdzać temperaturę ciała chorego i gdy osiągnie 38 stopni Celsjusza można zaprzestać jej obniżania.

Aby nie paść ofiarą wyczerpania upałem lub udaru cieplno należy: pić dużo płynów, najlepiej wody mineralnej, soków, brać kilka razy dziennie chłodny prysznic, unikać wytężonego wysiłku fizycznego – zwłaszcza między godziną 10 – 16. Ubiór dostosować do pogody – nosić lekkie i przewiewne ubrania, najlepiej z naturalnych włókien i ochraniać głowę przed silnymi promieniami słonecznymi. Jak najczęściej przebywać w miejscach zacienionych i klimatyzowanych pomieszczeniach.

Jeśli będziemy stosować się do tych kilku prostych rad, ani udar, ani wyczerpanie upałem nam nie grozi, a my będziemy mogli cieszyć się pięknym i upalnym latem. :)

Źródło: Rodzinna Encyklopedia Zdrowia, wyd. Reader's Digest