Testy na alergię. Czy warto je zrobić?

Co wywołuje alergię?

Za pojawienie się alergii odpowiedzialny jest mechanizm, który polega na nieprawidłowym rozpoznaniu przez układ immunologiczny czynników takich jak np. pyłki drzew czy inne neutralne substancje za zagrożenie dla organizmu. Układ odpornościowy generuje wówczas odpowiedź polegającą na uruchomieniu procesów prowadzących do powstania stanu zapalnego i walki z „intruzem”. Alergie mogą być wziewne, pokarmowe lub kontaktowe. Do najczęściej uczulających czynników należą pyłki drzew i traw, zarodniki grzybów i pleśni, sierść zwierząt i roztocza kurzu domowego przy alergiach wziewnych, substancje chemiczne i metale przy alergiach kontaktowych oraz składniki produktów spożywczych w alergiach pokarmowych. Zdarzają się również alergie na leki [1]. Objawy alergii różnią się w zależności od jej typu. Przy alergiach wziewnych są to katar, problemy z oddychaniem, łzawienie i stan zapalny spojówek, alergie kontaktowe powodują problemy skórne, zaś pokarmowe wiążą się najczęściej z objawami ze strony układu trawiennego [1].

Na czym polegają testy na alergię?

Testy na alergię mogą mieć postać testów śródskórnych, testów skórnych punktowych lub testów naskórnych płatkowych [2]. Różnica polega na sposobie wykonania, typie reakcji immunologicznej podczas testu, inny jest też czas odczytu wyniku [3], natomiast cel jest ten sam: ustalenie rodzaju alergenu. Testy śródskórne polegają na wstrzyknięciu niewielkiej ilości alergenu. Wykonuje się je, podobnie jak testy skórne punktowe (STP), przy podejrzeniu alergii wziewnych na pyłki drzew, traw i chwastów, roztocza kurzu, zarodniki pleśni i grzybów oraz sierść zwierząt, a także przy podejrzeniu alergii pokarmowych. Testy skórne przeprowadza się na przedramieniu, przykładając kroplę alergenu i nakłuwając skórę lancetem. Nakłucie jest niewielkie i bezbolesne, co pozwala przeprowadzać testy skórne również u dzieci. Odczyn od razu widoczny jest na skórze, a wynik badania otrzymuje się w ciągu 20 minut. Jeśli w miejscu, gdzie nałożony został alergen, pojawi się świąd oraz bąbel (tzw. bąbel alergenowy), którego średnica jest równa lub większa od średnicy bąbla histaminowego, który pojawia się jako pierwszy, wynik testu uznaje się za dodatni [3]. Testy skórne określane są jako bezpieczne i wiarygodne, ale mniej czułe niż testy śródskórne – wynik ujemny nie oznacza braku alergii [2].

Naskórkowe testy płatkowe (NTP) wykonuje się w celu zdiagnozowania alergenów przy podejrzeniu alergii kontaktowej na substancje chemiczne. Testy płatkowe przeprowadza się zazwyczaj na skórze pleców, na którą nakleja się specjalne plastry z alergenami na 48 godzin. Po tym czasie plastry się usuwa i dokonuje się pierwszego odczytu wyników, a kolejnego po 72 godzinach [3]. Do wszystkich rodzajów testów stosowane są roztwory alergenów zawierające ich ściśle określone ilości. W badaniu stosuje się też zwykle 2 roztwory kontrolne – roztwór alergenu, który zawsze powinien powodować reakcję oraz roztwór soli fizjologicznej, który nigdy nie powinien powodować reakcji [2]. Na około tydzień przed wykonaniem testu pacjent powinien odstawić leki przeciwhistaminowe stosowane do leczenia alergii.

Jak radzić sobie z alergią?

Testy pozwalają określić rodzaj alergenu, co jest pomocne w terapii i odczulaniu. Do leczenia alergii wziewnych stosowane są leki przeciwhistaminowe, immunoterapia oraz aerozole donosowe [4]. Uciążliwe objawy sezonowego alergicznego nieżytu nosa złagodzi na przykład aerozol Nasometin Control*, który wystarczy aplikować raz dziennie [5].

Przypisy:

1. https://www.mp.pl/pacjent/alergie/chorobyalergiczne/wartowiedziec/57548,alergia, data dostępu 30.09.2021.

2. Testy skórne https://www.mp.pl/pacjent/badania_zabiegi/45988,testy-skorne, data dostępu 30.09.2021.

3. Dorota Jenerowicz, Adriana Polańska, Alergie skórne - testy

https://www.mp.pl/pacjent/badania_zabiegi/64114,testy-skorne, data dostępu 30.09.2021.

4. Arcimowicz M.: Skuteczne i bezpieczne leczenie alergicznego nieżytu nosa. Alergopro_l 2015; 11(3): 11-22.

5. Charakterystyka Produktu Leczniczego Nasometin Control.

* Nasometin Control, 50 mikrogramów/dawkę, aerozol do nosa, zawiesina. Skład: Każde rozpylenie zawiera odmierzoną dawkę 50 mikrogramów [µg] mometazonu furoinianu (w postaci mometazonu furoinianu jednowodnego). Lek zawiera 0,02 mg/dawkę chlorku benzalkoniowego. Wskazania: leczenie objawów zdiagnozowanego przez lekarza sezonowego alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa u dorosłych w wieku od 18 lat. Przeciwwskazania: nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą; nieleczone miejscowe zakażenie błony śluzowej nosa (tj. opryszczka); niedawno przebyta operacja nosa lub uraz nosa (do czasu wyleczenia, gdyż kortykosteroidy hamują gojenie się ran). Podmiot odpowiedzialny: Sandoz GmbH, Biochemiestrasse 10, A-6250 Kundl, Austria. Podmiot promujący: Sandoz Polska Sp. z o.o., ul. Domaniewska 50C, 02-672 Warszawa, tel. 22 209 70 00, www.sandoz.pl.

NASC/001/01-2022/4