Świadome planowanie rodziny

50 lat pigułki antykoncepcyjnej - w stronę pełnej kontroli cyklu i komfortu życia kobiety

Historia najskuteczniejszej i jednocześnie najłatwiejszej w stosowaniu metody antykoncepcyjnej – antykoncepcji hormonalnej – sięga połowy XX wieku. Swój dynamiczny rozwój zawdzięcza Pincusowi, Rockowi i Garcii, którzy w latach ''50 XX wieku przeprowadzili pierwsze badania kliniczne potwierdzające jej skuteczność.

W roku 1960 pierwsza pigułka antykoncepcyjna, Enovid 10, została wprowadzona na rynek w Stanach Zjednoczonych, zaś rok później umożliwiono szeroki dostęp do niej w Europie. Dziś, tak samo jak wówczas, podstawowe składniki tabletek antykoncepcyjnych to estrogeny i gestageny. Dziesiątki lat badań przyniosły jednakże znaczącą redukcję ich dawek, a także uzyskanie nowych, skuteczniejszych gestagenów. Najnowocześniejsze preparaty antykoncepcyjne zapewniają pełną kontrolę cyklu miesiączkowego.

Polecane przez ginekologów doustnie preparaty antykoncepcyjne są inspirowane naturalnymi procesami fizjologicznymi kobiety - uwalniają estradiol, hormon identyczny z produkowanym przez kobiece jajniki od chwili pokwitania aż po menopauzę. Dzięki temu pozostają w harmonii z ciałem kobiety, jednocześnie zapewniając w pełni właściwe zabezpieczenie przed nieplanowaną ciążą. Dowodem na to są wyniki badań przeprowadzanych na tej grupie substancji farmaceutycznych.

Wskaźnik skuteczności Pearla (liczba ciąż występujących u 100 kobiet stosujących daną metodę antykoncepcyjną w ciągu roku), wynosi dla nich poniżej jedności nawet w przypadku, gdy kobieta zapomni przyjąć tabletkę.

- Wśród głównych metod antykoncepcyjnych znacznie większą skutecznością charakteryzują się składane doustnie preparaty antykoncepcyjne niż prezerwatywy męskie, kalkulator dni płodnych czy krążki maciczne albo preparaty plemnikobójcze. Jest to główna przyczyna, dla której odsetek kobiet decydujących się na leki antykoncepcyjne systematycznie rośnie – stwierdza prof. dr hab. med. Romuald Dębski, Kierownik Kliniki Ginekologii i Położnictwa CMKP.

Wraz ze składem leków antykoncepcyjnych, w toku ich pięćdziesięcioletniej ewolucji zmienił się także schemat ich przyjmowania. Współcześnie odchodzi się od klasycznego przyjmowania leków w schemacie 21/7, czyli z tygodniowymi okresami odstawienia, kiedy to występuje krwawienie będące dla pacjentki dowodem braku ciąży. Powszechny dostęp do testów ciążowych oraz wysoka skuteczność leków antykoncepcyjnych powoduje, że kobietom proponuje się opakowania pigułek zawierające 28 tabletek na 28 dni (z określoną liczbą tabletek placebo). Dzięki temu kobieta przyzwyczaja się do codziennego stosowania leków i wyrabia w sobie nawyk regularnego przyjmowania pigułki.

Jakie korzyści odnosi kobieta stosująca nowoczesne metody antykoncepcji?
Oprócz skutecznej ochrony antykoncepcyjnej, nowoczesne tabletki hormonalne powodują ustąpienie dolegliwości związanych z normalnym cyklem miesiączkowym. Comiesięczne krwawienia stają się niebolesne i mniej obfite (z tego powodu tabletki hormonalne zalecane są nawet wówczas, gdy efekt antykoncepcyjny nie jest pożądany). Stabilne stężenie estradiolu, na poziomie fazy pęcherzykowej cyklu fizjologicznego powoduje dobre samopoczucie i niweluje poczucie dyskomfortu u kobiety.

Znika przedmiesiączkowe napięcie piersi i zmniejsza się nasilenie zmian trądzikowych. Ponadto, tabletki antykoncepcyjne stosowane przez dłuższy czas zmniejszają o 50% ryzyko zachorowania na raka jajnika, raka trzonu macicy, rzadziej występują torbiele jajników i łagodne schorzenia sutków.

- Nowoczesna tabletka antykoncepcyjna może być stosowana w przypadku wszystkich grup wiekowych; szczególnie poleca się ją kobietom w późnym wieku rozrodczym oraz pacjentkom ze zwiększonym ryzykiem stosowania kuracji hormonalnej z EE (np. palaczkom). Oprócz protekcji w odniesieniu do raka endometrium i jajnika, to też oczywista wygoda dla kobiety. Stosowanie leków antykoncepcyjnych sprawia, że cykle są regularne i mniej bolesne – podsumowuje prof. dr hab. med. Romuald Dębski, Kierownik Kliniki Ginekologii i Położnictwa CMKP.