Spuchnięte nogi w ciąży – PORADY EKSPERTA

Spuchnięte nogi w ciąży – jakie są przyczyny?

U kobiet w zaawansowanej ciąży puchną nie tylko nogi ale także ręce. Obrzęki ciążowe są wywołane zatrzymywaniem wody w organizmie. Zatrzymanie wody jest sposobem na przygotowanie się ciała przyszłej matki na poród, podczas którego łatwo byłoby się odwodnić. Hormony wydzielane w organizmie matki pod koniec ciąży mają więc  za zadanie, między innymi zatrzymać w nim wodę.

Inną przyczyną powstawania obrzęków jest fakt, że w zaawansowanej ciąży powiększona macica zaczyna uciskać żyłę główną, która odprowadza krew z nóg  z powrotem do serca. Wskutek tego ucisku krew gromadzi się w kończynach dolnych. Pojawiają się tzw. „obrzęki zastoinowe”, czyli wywołane „zastaniem się” krwi w kończynach.

Jest też kilka innych przyczyn powstawania obrzęków. Pierwsza – to większa ilość krwi (o ok.2,5l) krążącej w organizmie przyszłej mamy. Większy obwód nóg w kostkach spowodowany jest także utrudnionym odpływem krwi na skutek ucisku powiększonej macicy na żyły biodrowe. Wtedy krew zatrzymuje się w naczyniach nóg  i nie może powrócić do serca: część wody, która wchodzi w jej skład, przenika wówczas  z naczyń do tkanek miękkich i tworzy tzw. „obrzęki zastoinowe”. Opuchlizna może być większa, jeśli w ciągu dnia długo przebywa się w pozycji stojącej lub siedzącej, gdy szybko zwiększa się masa ciała lub na dworze panują upały.

W którym miesiącu najbardziej doskwierają spuchnięte nogi w ciąży?

Najczęściej obrzęki pojawiają się w II i III trymestrze ciąży.

Czy można zażywać jakieś leki zmniejszające opuchliznę?

Zastosowanie leków na zmniejszenie obrzęków można stosować jedynie po konsultacji lekarskiej, istnieją preparaty ziołowe i farmakologiczne, które można zastosować.

Kiedy spuchnięte nogi  w ciąży mogą nas niepokoić i należy udać się do lekarza?

• Obrzęki nie ustępują po wypoczynku
• Puchną nie tylko stopy i dłonie
• Obrzęki bardzo dokuczają
• Gwałtownie wzrosła waga ciała – więcej niż 0,4 kg tygodniowo w II trymestrze ciąży i więcej niż 0,5kg w III trymestrze ciąży.
• Obrzękom towarzyszy wzrost ciśnienia  tętniczego (140/190mmHg i więcej)

Jeżeli nie ustępują po dłuższym odpoczynku, pojawiają się nagle, obejmują nie tylko stopy i dłonie, ale też twarz, uda, podbrzusze, wtedy trzeba  szybko zgłosić się do lekarza, który zleci badanie ogóle moczu, aby wykluczyć ewentualny białkomocz. Może się okazać, że obrzęki to objaw tzw. zatrucia ciążowego, do niedawna nazwanego  EPH-gestozą.

Ryzyko choroby wzrasta, gdy u kobiety przed ciążą stwierdzono nadciśnienie tętnicze, cukrzyce, choroby nerek lub któreś ze schorzeń związanych z wadliwą  pracą układu odpornościowego (np.toczeń). Specjaliści  zastanawiają się też, czy nie jest ona uwarunkowana genetycznie.

Gdy okaże się, że kobieta oczekująca dziecka cierpi na gestozę, musi stosować się do zaleceń lekarskich: dużo odpoczywać, jak najmniej stać, unikać stresu, odpowiednio się odżywiać i zażywać zaordynowane leki. Czasem  lekarz zaleca pozostanie w łóżku, a nawet pobyt w szpitalu. Te zalecenia muszą być ściśle respektowane  - po to, by nie doszło do tzw. stanu przedrzucawkowego, a nawet rzucawki ( to drgawki przypominające napad padaczki). Mogą ją zwiastować : zaburzenia widzenia, złe samopoczucie, ból głowy, nudności, wymioty, ból w górnej części brzucha. Czasem dochodzi  do utraty przytomności. Dlatego tak ważne jest, by nie lekceważyć  nienaturalnych obrzęków, często mierzyć sobie ciśnienie  i regularnie wykonywać kontrolne badanie moczu.

Po urodzeniu dziecka, w ciągu kilku dni lub tygodni od porodu, nadmiar wody zostaje wchłonięty do naczyń krwionośnych, a następnie przefiltrowany przez nerki i wydalony z moczem. Zanim jednak tak się stanie, nogi po porodzie mogą przez jakiś czas puchnąć  jeszcze bardziej niż podczas ciąży.

Za wywiad dziękujemy Panu

dr Jerzemu Jakubowskiemu

z Centrum Medycznego Grupy Scanmed