Sól fizjologiczna – właściwości oraz zastosowanie u dzieci i dorosłych

Czym jest sól fizjologiczna i jak inaczej się nazywa?

Sól fizjologiczna, którą określa się również płynem fizjologicznym, to wodny izotoniczny roztwór chlorku sodu (NaCl) o stężeniu 0,9%. Choć niektórym kojarzy się głównie z kroplówkami, zastosowanie soli fizjologicznej w warunkach domowych jest również bardzo szerokie. W aptekach sól fizjologiczną można kupić w wygodnych do zastosowania, niewielkich ampułkach, które zawierają jałowy roztwór. Ampułki powinno się otwierać bezpośrednio przed użytkiem i stosować w całości, ewentualnie wyrzucać niewykorzystany roztwór, gdyż po otwarciu nie będzie już sterylny.

Roztwór izotoniczny soli, czyli jaki?

Roztworem izotonicznym (izoosmotycznym) określa się taki roztwór, który w czasie kontaktu przez błonę półprzepuszczalną z innym roztworem będzie pozostawać z nim w równowadze – będzie mieć takie samo stężenie. Oznacza to, że ciśnienie osmotyczne soli fizjologicznej jest takie samo jak ciśnienie osmotyczne w płynie międzykomórkowym czy łzach.

Woda przez błonę półprzepuszczalną przemieszcza się zawsze z roztworu o mniejszym stężeniu do tego o stężeniu wyższym – by wyrównać oba stężenia. W przypadku roztworu izotonicznego woda nie będzie się przemieszczać, gdyż mają takie samo stężenie. Inaczej będzie w przypadku, gdy używany jest roztwór hipertoniczny (stężenie wyższe niż fizjologiczne) – gdy woda ucieka z komórek do roztworu, żeby wyrównać stężenia, czy też hipotoniczny (niższe stężenie niż fizjologiczne) – gdy woda ucieka z roztworu do komórek. Każdy z tych roztworów ma nieco inne zastosowania. Właściwości i zastosowanie soli fizjologicznej wiążą się bezpośrednio z tym, że jej stężenie jest równe fizjologicznemu.

Do czego stosuje się sól fizjologiczną?

Ze względu na swoją izotoniczność sól fizjologiczna bardzo dobrze sprawdzi się między innymi do przemywania oczu, ponieważ jej stężenie jest takie samo jak stężenie filmu łzowego. Stosowanie soli fizjologicznej do oczu jest bezpieczne i nie trzeba się go obawiać. Świadczy o tym fakt, że do przemywania oczu wykorzystywana jest sól fizjologiczna dla noworodków i niemowląt. Produkt można wykorzystać też u osób starszych – np. do przemywania oczu z alergenów, czy też w przypadku potrzeby wypłukania z nich ciała obcego (rzęsa, owad) bez podrażniania śluzówki. Sól fizjologiczną do oczu można zastosować, jeśli jest im potrzebne nawilżenie – chociażby przy przesuszeniu oczu w związku z długotrwałą pracą przy komputerze.

Sól fizjologiczna sprawdzi się bardzo dobrze w przypadku przemywania ran, gdyż posiada stężenie równe temu, które panuje w tkankach – nie będzie powodowała wypływu wody, czy też ich nadmiernego nawodnienia. Z podobnej przyczyny warto stosować sól fizjologiczną do higieny nosa i dróg oddechowych – aby oczyścić śluzówkę z zalegających zanieczyszczeń czy alergenów. Sprawdzi się między innymi w przypadku przebywania w pomieszczeniach klimatyzowanych lub ogrzewanych, w których powietrze jest suche. To także szybka pomoc w przypadku ekspozycji na alergeny wziewne.

Właściwości i zastosowanie soli fizjologicznej

Sól fizjologiczna jest neutralna dla organizmu, a jej stężenie jest równe temu we łzach czy płynie międzykomórkowym. Roztwór chlorku sodu wykorzystuje się do przemywania i oczyszczania oczu, nosa oraz ran. Z powodzeniem można wykorzystać ją także do inhalacji, by oczyścić i nawilżyć drogi oddechowe. Inhalacja z soli fizjologicznej sprawdzi się, kiedy nie zalega w nich wydzielina. W przypadku zalegania gęstej wydzieliny lepiej postawić na roztwór hipertoniczny, który ją rozrzedzi, przez co łatwiej będzie ją odkrztusić. Sól fizjologiczną przy inhalacjach można wykorzystać także w inny sposób – chociażby w celu rozcieńczenia leków przeznaczonych do nebulizacji (np. sterydów wziewnych).

Stosowanie soli fizjologicznej, nawet regularne, w przeciwieństwie do niektórych środków, nie uzależnia i nie przyczynia się do wysuszenia śluzówki. Sól fizjologiczna jest również wykorzystywana do iniekcji i kroplówek, jednak jest to zazwyczaj specjalny roztwór dostępny na receptę – sól fizjologiczna w ampułkach, która jest dostępna w aptece bez recepty, nie jest przeznaczona do iniekcji.

Sól fizjologiczna dla noworodków, niemowląt i dzieci

Ze względu na swoją neutralność dla organizmu, sól fizjologiczna jest szczególnie polecana najmłodszym pacjentom, w tym również noworodkom i niemowlętom, które z racji swojego wieku i wrażliwości nie mogą stosować wielu preparatów. Sól fizjologiczna dla niemowląt ma szerokie zastosowanie. Sprawdzi się do higieny codziennej, w tym do przemywania oczu niemowląt, oczyszczania ich zewnętrznych części uszu, a także do higieny małego noska (zakrapianie nosa). Sól fizjologiczną można stosować u dzieci także w przypadku infekcji lub objawów alergii – do oczyszczenia nosa i dróg oddechowych. Lekarz może zalecić dzieciom inhalacje z soli fizjologicznej. Ten produkt to też dobre rozwiązanie dla nieco starszych dzieci – solą fizjologiczną można przemyć otarcia, zadrapania i małe uszkodzenia skóry.

Zastosowanie soli fizjologicznej u dorosłych

Zastosowanie soli fizjologicznej u dorosłych jest podobne jak u dzieci – zawartość ampułki można wykorzystać do przemywania oczu, przepłukiwania nosa i oczyszczania ran, ponadto bardzo skuteczna jest także inhalacja z soli fizjologicznej. Sól fizjologiczną u dorosłych wykorzystuje się jednak nie tylko w celach medycznych, ale i kosmetycznych. Z powodzeniem zastąpi kosmetyki do przemywania twarzy (sprawdzi się szczególnie u osób z wrażliwą cerą), a dodatkowo można ją wykorzystać do niektórych zabiegów kosmetycznych, czy też przygotowywania kosmetyków.

Źródło: https://www.aptekarosa.pl/kategoria/1261-sol-fizjologiczna.html