Rozwój płodu – kiedy dziecko zaczyna słyszeć?

O tym, że słuch dziecka jest już rozwinięty w momencie narodzin, świadczy reakcja na bodźce dźwiękowe. Maluch może pokazywać to na wiele sposobów, między innymi poprzez:

• odruch Moro,
• zamknięcie powiek,
• wybudzenie się z płytkiego snu,
• przerwanie ssania.

Nie byłoby to możliwe, gdyby nie rozwój narządu słuchu w życiu płodowym. Już w pierwszych tygodniach ciąży dochodzi do kształtowania się tego zmysłu.

Jak przebiega rozwój słuchu?

17. tydzień ciąży to okres, w którym zachodzi wiele zmian – nie tylko w Twoim ciele, ale również u płodu. Mniej więcej w tym czasie dziecko zaczyna odbierać dochodzące do niego dźwięki. Warto jednak mieć świadomość, że narząd ten kształtuje się znacznie wcześniej.

Mniej więcej po 4 tygodniach od zapłodnienia pojawiają się pęcherzyki słuchowe, a same uszy ujawniają się w 7. tygodniu ciąży. Natomiast aparat słuchu zaczyna rozwijać się pod koniec pierwszego trymestru ciąży. Swoją dojrzałość osiąga mniej więcej w okolicach 14. tygodnia ciąży.

Przyjmuje się, że 17. tydzień ciąży jest tym momentem, w którym płód zaczyna odbierać dźwięki. Najpierw są to m.in. szum krwi w naczyniach krwionośnych, uderzenia serca, szum wód płodowych, odgłosy związane z pracą jelit itp. Mniej więcej w okolicach 20. tygodnia ciąży, maluch zaczyna też odbierać dźwięki z otoczenia zewnętrznego – reaguje na hałasy np. w kinie, podczas koncertów.

Jakie dźwięki słyszy płód?

Wiele badań potwierdza, że płód reaguje na dźwięk, jednak przez długi czas nie było do końca wiadomo, jakie są to dźwięki. Naukowcy: Peter G. Hepper i B. Sara Shahidullah przeprowadzili badania u kobiet w ciąży, które polegały na umieszczeniu głośnika na brzuchu i obserwowaniu reakcji płodu.

Płód zareagował na ton 500Hz – pierwsza reakcja została zarejestrowana w 19. tygodniu ciąży. W 27. tygodniu ciąży aż 97% płodów zareagowało na tony 250 Hz oraz 500 Hz. Żaden nie zareagował natomiast na tony 1000 Hz i 3000 Hz – reakcja na nie pojawiła się dopiero odpowiednio w 33. i 35. tygodniu ciąży[1].

Jak stymulować rozwój płodu?

Wiele mam działa bardzo instynktownie, rozmawiając z brzuchem już od pierwszych tygodni. Tak wczesny kontakt, poza wzmocnieniem więzi emocjonalnych, nie jest koniecznością. Biorąc pod uwagę fakt, że płód zaczyna słyszeć dużo później, można zacząć z nim rozmawiać ok. 17. tygodnia ciąży.

Sama rozmowa to jednak nie wszystko, ponieważ istnieje wiele innych sposobów pozwalających na stymulowanie narządu słuchu. Są to między innymi:

• słuchanie muzyki klasycznej,
• czytanie książek,
• rozmawianie z innymi członkami rodziny.

Specjaliści podkreślają, że szczególnie ważne jest słuchanie muzyki, którą płód odbiera aż trojako – poprzez:

• hormony mamy – uaktywniają się z uwagi na zmianę emocji,
• uszy, które na tym etapie ciąży są już rozwinięte,
• drganie mięśni i kości – słucha całe ciało, a nie tylko mózg[2].

Tych dźwięków unikaj

Nie istnieją żadne badania naukowe, które wskazywałyby na ryzyko uszkodzenia słuchu płodu na skutek oddziaływania bardzo intensywnych hałasów. Są jednak takie dźwięki, których lepiej unikać – dla dobra dziecka. Chodzi przede wszystkim o:

• głośny hałas, np. pokaz fajerwerków, koncertów,
• gwałtowne odgłosy, np. szczekanie psa,
• drażniące dźwięki.

Nie są one wskazane szczególnie jeśli połączone są z negatywnymi emocjami mamy. Wywołują bowiem stres u płodu, w efekcie czego dziecko może reagować na nie niepokojem w wieku noworodkowym. Dobrze jest więc unikać wszelkich stresujących sytuacji, np. kłótni, strachu.

Warto zatem zadbać o to, aby do płodu docierały przede wszystkim przyjemne dźwięki. Eksperci są zdania, że dźwięki zapamiętane w okresie prenatalnym pozostają w pamięci malucha także po urodzeniu. Jest to nie tylko bicie serca, ale również Twój głos czy głos innych bliskich. To by wyjaśniało, dlaczego noworodek uspokaja się na dźwięk głosu mamy czy taty oraz na tzw. białego szumu.

Będąc w ciąży, szybko zorientujesz się, jakie dźwięki zaakceptuje Twoje dziecko, a jakie będą wywoływały u niego niepokój. Mając taką wiedzę, staraj się unikać tego, co dla płodu nie jest przyjemne.

[1] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1061088/

[2] https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/wywiady/65916,muzyka-leczy