Rozwój fizyczny dziecka - jak go prawidłowo wspomagać?

Rozwój jest procesem progresywnym, oznacza to, że organizm może się rozwijać, ale nigdy w zupełności nie wraca do fazy czy stanu wcześniejszego. Ostateczny efekt rozwoju fizycznego uzależniony jest od czynników wrodzonych, wewnątrzpochodnych, czyli endogennych oraz czynników środowiska otaczającego.

Rozwój fizyczny dziecka w pierwszym roku życia 

Rozwój fizyczny dziecka w pierwszym roku życia stoi pod znakiem intensywnych zmian. Noworodek w momencie narodzin nie jest przygotowany do samodzielnego życia. Nie ma bowiem ukształtowanej struktury i mniej zaawansowane czynności. Dzięki temu rozwój fizyczny dziecka w pierwszym roku życia może odbywać się w sposób bardziej plastyczny i w większym stopniu przystosowany do rzeczywistych warunków bytowania. W pierwszym roku życia dziecko przekształca się z noworodka, który przesypia większą część dnia w niemowlę, które wypowiada już pierwsze słowa i rozumie proste polecenia rodziców. W ciągu pierwszych 12 miesięcy dziecko uczy się wypowiadać pierwsze sylaby, a następnie słowa, samodzielnie siadać, raczkować a niekiedy wstawać i stawiać pierwsze kroki. To w pierwszym roku rozwoju fizycznego dziecka pojawiają się pierwsze zęby mleczne, a mleko matki zamienia się na inny pokarm. 

Rozwój fizyczny dziecka w wieku przedszkolnym

Wiek przedszkolny trwa od 4. do 6. roku życia. To czas, gdy intensywne postępy z wieku niemowlęcego już nieco zwolniły, ale rozwój fizyczny dziecka trwa nadal. To okres znacznego rozwoju motorycznego i sensorycznego, który umożliwia poruszanie się dziecka w najbliższym otoczeniu i docieranie do interesujących obiektów. Przedszkolaki posiadają silną potrzebę ruchu, dlatego też rozwój fizyczny dziecka w wieku przedszkolnym odznacza się też znacznymi postępami w wykonywaniu pewnych czynności samodzielnie – mycia rąk, korzystania z toalety, ubierania się i spożywania posiłków. Normują się także proporcje ciała – wydłuża się ono pod wpływem szybkiego wzrostu kończyn, a około 5. roku życia nieznacznie powiększa się część mózgowa czaszki, natomiast rozrasta się część twarzowa. 

Rozwój fizyczny dziecka w wieku wczesnoszkolnym i szkolnym 

Rozwój fizyczny dziecka w wieku wczesnoszkolnym i szkolnym to dalsze zmiany w rozwoju struktury i funkcji organizmu. Zwiększa się wysokość i ciężar ciała, zmiany w proporcjach organów i ogólnym kształcie ciała. W wieku dorastania, zwłaszcza na początku, znamienne jest ogólne przyspieszenie tempa rozwoju w porównaniu z poprzednimi okresami życia. Do 9. roku życia dzieci nie przestają rosnąć, a ich organizm przygotowuje się do dalszych zmian. Rozwój fizyczny dziecka w tym wieku wspomaga ruch, ćwiczenia z zakresu wychowania fizycznego i opieka rodziców poza szkołą. Wszystko to ma przygotować organizm dziecka na całe dalsze życie - poza cechami zewnętrznymi zmianom ulega bowiem również gospodarka hormonalna oraz organy wewnętrzne.

Jak wspomagać prawidłowy rozwój dziecka?

Dbanie o prawidłowy rozwój fizyczny dziecka powinno polegać przede wszystkim na realizacji potrzeby ruchu, szczególnie w wieku dziecięcym i przedszkolnym. Warto zająć się dbaniem o prawidłową postawę poprzez zajęcia na basenie czy gimnastykę, a w razie konieczności zajęcia korekcyjne. Rozwój fizyczny dziecka wymaga również dostarczenia organizmowi niezbędnych składników odżywczych, które gwarantują prawidłowy wzrost, przyczyniają się do wzmocnienia kości oraz uzupełnią ewentualne niedostatki. Prawidłowo zbilansowana dieta powinna być bogata w żelazo, wapń, witaminę D3, K2 i witaminy z grupy B oraz kwasy wysokonienasycone. Dlatego właśnie w diecie dziecka nie powinno zabraknąć ryb, warzyw oraz mięsa bogatego szczególnie w żelazo. Prawidłowy rozwój dziecka to powód do radości dla rodziców, warto więc odpowiednią dietę wspomagać suplementami, dostosowanymi do potrzeb dziecka w każdym wieku. 

Bibliografia

1. R. Przewęda, Rozwój somatyczny i motoryczny, WSiP, Warszawa 1981 r.
2. N. Wolański, Metody kontroli i normy rozwoju dzieci i młodzieży, PZWL, Warszawa 1975 r.
3. M. Żebrowska, Psychologia rozwojowa dzieci i młodzieży, PWN, Warszawa 1977 r.