Prawa pracującej ciężarnej w Polsce i w Niemczech

Kobieta ciężarna ma wiele praw i przywilejów!

Ma również swoje prawa w Pracy, które w Polsce są uregulowane w Kodeksie Pracy i w Rozporządzeniu rady ministrów z 10 września 1996 r. w sprawie wykazu prac wzbronionych kobietom. Z tytułu urodzenia się dziecka kobiecie należy się urlop macierzyński w podstawowym wymiarze 20 tygodni (w przypadku urodzenia jednego dziecka), 31 tygodni (w sytuacji urodzenia bliźniąt), 33 tygodni (w razie urodzenia trojaczków przy jednym porodzie), 35 tygodni (w przypadku urodzenia czwórki dzieci przy jednym porodzie) lub 37 tygodni (w przypadku urodzenia więcej niż pięciorga dzieci). Dwa tygodnie z urlopu macierzyńskiego mogą być wykorzystane na wniosek ciężarnej przed planowanym terminem porodu. Kobieta w ciąży ma prawo do wizyt u lekarza prowadzącego ciążę w trakcie godzin pracy.  

Prawo przewiduje różne ograniczenia w zakresie wykonywania określonych prac przez kobietę ciężarną. Szczegółowy katalog takich prac został zapisany w rozporządzeniu z dnia 10 września 1996 roku w sprawie wykazu prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet.  

Kobieta od momentu zajścia w ciążę podlega ochronie przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem umowy o pracę. Ta ochrona rozciąga się również na sytuacje, gdy kobieta niewiedząca o swojej ciąży przyjęła wypowiedzenie umowy. Po dowiedzeniu się o ciąży i poinformowaniu o tym pracodawcy powinien on cofnąć wypowiedzenie.  Umowy zawarte na czas określony, których końcowy termin przypadałby już po upływie trzeciego miesiąca ciąży, zostają przedłużone do dnia porodu. Ta regulacja nie dotyczy jednak kobiet wykonujących pracę na podstawie umowy na czas określony zawartej w celu zastępstwa innego pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy.

Kobiecie przebywającej na zwolnieniu chorobowym przysługuje prawo do 100 proc. wynagrodzenia. Kobieta, która karmi dziecko piersią, a pracuje na pełnym etacie, ma prawo do dwóch półgodzinnych lub - w przypadku karmienia więcej niż jednego dziecka - do dwóch czterdziestopięciominutowych przerw na karmienie. Prawo to nie przysługuje kobietom pracujących mniej niż 4 godziny dziennie. Natomiast gdy kobieta pracuje nie więcej niż 6 godzin dziennie, wówczas ma prawo do jednej przerwy na karmienie, 30 lub 45 minutowej (zależy od liczby dzieci).

W Niemczech istnieje tzw. Mutterschutzgesetz (MuSchG)- Kodeks chroniący Matki. Kodeks ten dokładnie wyjaśnia sytuację kobiet ciężarnych w stosunku do ich pracodawców oraz prawa kobiety rodzącej do opieki zdrowotnej. Kodeks stosuje się do każdej ciężarnej niezależnie od rodzaju stosunku pracy. Prawa te są również ważne dla kobiet pracujących na część etatu, czy pracujących w domu. Kobiety w Niemczech mają podobne prawa do kobiet ciężarnych w Polsce. (Spójrz na artykuł: https://www.familie.pl/artykul/Prawa-kobiety-rodzacej-w-Polsce,4252.html).

Każda kobieta ma prawo do obecności położnej przy porodzie(niezależnie czy jest to szpital, własny dom czy dom rodzenia) i do jej pomocy dwie godziny po porodzie. Ciężarna ma prawo do porad położnej przed porodem i do opieki nad nią i nad dzieckiem po porodzie. Ciężarna ma również zapewnioną edukację i wsparcie w zakresie karmienia piersią. W Niemczech kobieta ma prawo wyboru miejsca porodu. Niezależnie od miejsca poród jest finansowany przez Kasę Chorych (Krankenkasse).

Jakie prawa w pracy ma kobieta ciężarna w Niemczech? Ciężarna ma prawo do wizyt u ginekologa w trakcie godzin pracy. Kobiety w ciąży nie mogą wykonywać pewnych prac. Na ten czas pracodawca powinien zapewnić pracownicy inne zajęcie. Istnieje również możliwość zwolnienia lekarskiego, wówczas kobiecie przysługuje pełna pensja. Na 6 tygodni przed planowanym terminem rozpoczyna się czas ochrony ciężarnej i kończy się 8 tygodni po narodzinach, natomiast przy bliźniętach 12 tygodni po porodzie. Niemki w sumie mają tylko 14 tygodni urlopu macierzyńskiego.

Przed porodem kobieta może pracować tylko i wyłącznie na własne życzenia. Natomiast w okresie połogu nie ma takiej możliwości. Co jeżeli dziecko będzie wcześniakiem, wówczas utracone tygodnie zostaną doliczone na końcu, a więc urlop macierzyński będzie wynosił 14 tygodni. Innym przywilejem jest przerwa na karmienie w czasie pracy. Przykładowo kobieta pracująca 8 godzin ma prawo do godzinnej przerwy na karmienie dziecka, lub dwóch półgodzinnych przerw. W czasie ciąży i w czasie urlopu macierzyńskiego pracodawca nie może wypowiedzieć kobiecie umowy. Po powrocie do pracy ma prawo do zatrudnienia na podobnym stanowisku.

UNIA EUROPEJSKA chciałaby wprowadzić we wszystkich krajach urlop macierzyński w wymiarze 20 tygodni. Przy czym 6 tygodni musi być obowiązkowo po porodzie. Zgodnie z rozporządzeniami Unii Europejskiej również tato powinien mieć prawo do 2 tygodni urlopu po narodzinach dziecka. Niemcy protestują przeciwko tym postanowieniom. Fraunhofer-Institut obliczył, że taka zmiana obarczyłaby pracodawców dodatkowym kosztem- około 1,7 miliardów Euro rocznie. Tylko Szwecja i Malta mają mniejszy wymiar urlopu macierzyńskiego od Niemiec.