Autor zdjęcia/źródło: www.vfu.cz
Owies jest stosunkowo młodą rośliną uprawną. W Polsce uprawa tego zboża na większą skalę rozpoczęła się dopiero w VIII wieku. Najpierw owies był stosowany tylko jako pasza dla zwierząt hodowlanych. Jednak w miarę poznawania jego właściwości kulinarnych i leczniczych, zboże to zaczęło zyskiwać na znaczeniu.
Obecnie spożycie produktów, w skład których wchodzi owies, jest wysokie w krajach zachodnich – szczególnie w Skandynawii, USA i Kanadzie. W naszym kraju produkty zawierające owies, nie są tak popularne jak w krajach, w których społeczeństwo jest świadome, iż dzisiaj – w dobie chorób cywilizacyjnych – zdrowe odżywianie się, ma bardzo duże znaczenie.
Wartość odżywcza i energetyczna owsa jest wyjątkowo duża. Zawiera on tłuszcz, który w 40% składa się z kwasu linolowego [1], 35% kwasu oleinowego, oraz 20% kwasu palmitynowego. Ziarno owsa zawiera węglowodany, wśród których najwięcej jest skrobi.
Są także rozpuszczalne polisacharydy i celuloza, oraz lipoproteidy, aminokwasy, peptydy, sterole, saponiny, witaminy: B1, B2, B6, E, PP, kwas pantotenowy, kwas fitonowy i sole mineralne. Ponadto zawiera spore ilości wapnia, magnezu, sodu, miedzi i lecytyny. Polisacharydy nieskrobiowe tworzą tzw. błonnik, niezbędny z codziennej diecie człowieka.
Medycyna ludowa od dawna znała i wykorzystywała lecznicze właściwości owsa. Stosowano przede wszystkim płatki owsiane i kleik z płatków, który był uznanym środkiem dietetycznym przy zaburzeniach żołądkowo-jelitowych. Gotowanych płatków owsianych używano w przypadku nadczynności tarczycy oraz przy nadciśnieniu. Wierzono również, iż płatki zwiększają popęd płciowy, odmładzają i przeciwdziałają starzeniu się organizmu.
Nalewki z owsa stosuje się przy bezsenności, osłabieniu nerwowym, w depresji i długotrwałych sytuacjach stresowych. Wyciągi łagodzą i mogą zapobiegać uszkodzeniom wątroby, mają działanie moczopędne i przeciwgrzybiczne. Działają również wykrztuśnie, przeciwbólowo, poprawiają przemianę materii, oczyszczają organizm i obniżają poziom cholesterolu. Owies korzystnie działa na błony śluzowe i aktywizuje hormony. Działając przeciwzapalnie i przeciwbólowo, przyspiesza gojenie się ran. Odwar z ziela owsa działa korzystnie w chorobach reumatycznych, artretyzmie, kamicy nerkowej i schorzeniach nerek. Aby pozbyć się stanów zapalnych skóry, trądziku, czy nadmiernej potliwości stóp, warto przygotować kąpiel z dodatkiem odwaru z ziaren owsa lub słomy owsianej.
Owies ma coraz powszechniejsze zastosowanie w kosmetyce – zwłaszcza w produktach przeznaczonych do wrażliwej i przesuszonej cery. Preparaty z owsem zdziałają kojąco, zmiękczająco i nawilżająco na skórę, łagodzą podrażnienia i sprzyjają jej regeneracji.
Popularny i godny polecenia jest peeling z płatków owsianych. Aby go przygotować wystarczy garść płatków zalać wrzącą wodą i odstawić na kilka minut. Następnie papkę należy okrężnymi ruchami wmasować w skórę twarzy, szyi i dekoltu i po 10 minutach spłukać ciepłą wodą. Przy tłustej i trądzikowej cerze świetnie sprawdza się maseczka z płatków owsianych. Wystarczy połączyć dwie łyżki zmielonych płatków ze świeżym surowym białkiem, które najpierw się ubija trzepaczką na pianę. Następnie taką papkę nakłada się na twarz i pozostawia na skórze aż do wyschnięcia. Potem resztki maseczki najlepiej zmyć ciepłą wodą.
W kuchni najczęściej wykorzystywane są płatki owsiane, kleik owsiany i owsiane ciasteczka. Płatki owsiane idealnie nadają na się pełnowartościowe i odżywcze śniadanie. Posiłek taki można przygotować w kilka minut, gdyż płatki nie potrzebują zbyt dużo czasu, aby stać się miękkie. Ugotowane płatki – owsiankę – aby uatrakcyjnić jej smak, warto podać nie tylko posypaną cukrem, ale również z dodatkiem owoców (także suszonych), różnych ziaren (np. słonecznika, dyni), orzeszków, ulubionych ciasteczek (np. maślanych), czekolady i miodu.
Innym sposobem podania płatków jest przygotowanie twarożku z ich dodatkiem. Wystarczy namoczone wcześniej płatki połączyć z białym twarożkiem, rzodkiewką, szczypiorkiem, naturalnym jogurtem i odrobiną soli do smaku. Taki twarożek na grahamce lub kromce chleba słonecznikowego, zapewni każdemu sporo energii na długi dzień. A do kawy - wspaniałym dodatkiem mogą być ciasteczka z płatków owsianych, które można kupić w każdym sklepie spożywczym lub… zrobić samemu.
Źródła:
www.wikipedia.pl
www.zdrowe-odzywianie.com
www.ekoquchnia.pl
[1] kwas ten zapobiega sklerozie, polecany jest w diecie osób starszych, www.wikipedia.pl
