Nieśmiałe dziecko – jak mu pomóc? Rady dla rodziców

Nieśmiałe dzieci wiele tracą – zarówno w kontaktach społecznych z rówieśnikami, jak i z nauczycielami, a potem ewentualnie też w dorosłości. Jak pomóc nieśmiałemu dziecku, które nie potrafi radzić sobie z zachowaniem w różnych sytuacjach społecznych? Duża tutaj będzie rola rodziców.

Jak pomóc nieśmiałemu dziecku? Chcę, ale nie mogę

Nieśmiałość, czyli zahamowanie i duże skrępowanie w kontaktach z innymi, które przeszkadza dziecku w osiągnięciu jego celów. Nieśmiałość u dziecka może pojawiać się w przedszkolu, na placu zabaw, gdy obawia się podejść do innych, nieznanych dzieci, w sklepie – czy wszędzie tam, gdzie następuje interakcja z nowym miejscem, osobą lub sytuacją.

Małe dziecko chce się bawić z grupą rówieśników, ale tak bardzo boi się podejść do nich i nawiązać kontakt, że w końcu ze smutkiem rezygnuje. Jednak na nieśmiałe dzieci różnie może też reagować grupa rówieśnicza, dochodząc do wniosku, że np. dziecko nie jest miłe, bo bawi się samo, nie z nimi. W młodszych latach dzieci nie mają jeszcze takiej empatii i obserwacji relacji społecznych, aby zaprosić inne dziecko do zabawy w grupie. Najczęściej dziecko takie będzie ono po prostu pomijane.

Jak się objawia nieśmiałość u dziecka?

Nieśmiałość u najmłodszych może przybierać zarówno formy fizjologiczne, somatyczne i psychologiczne. Nieśmiałe dziecko w trudnej dla siebie sytuacji może mieć spuszczoną głowę, mówić cichutko lub szeptem, stać bez ruchu, zaciskać ze stresu ręce lub się pocić. Dziecko nieśmiałe może także się jąkać, czy odczuwac w danej sytuacji ból brzucha albo głowy. Niedobrze może się dziać także w myślach malucha, które odczuwa w tym momencie lęk, a potem podświadomie czuje, że nie sprostało sytuacji tracąc wiarę we własne siły. Dziecko nieśmiałe może też być złe na siebie, że nie potrafi osiągnąć w kontaktach społecznych tego, co innym przychodzi bez trudu.

Jak pomóc nieśmiałemu dziecku? Rodzic jako mentor

W pracy nad nieśmiałością, która może dziecku towarzyszyć przez całe życie, ale nie musi, ogromną rolę do spełnienia mają rodzice. To oni zwykle, jako pierwsi, widzą, że dziecko inaczej zachowuje się w domu, w sytuacjach dla siebie znanych, a inaczej w nowych, czy tych powiązanych z kontaktami z innymi ludźmi.

Dlatego zachowanie rodziców jest ważne, aby dziecko nauczyło się panować nad swoją nieśmiałością, a nawet czasami ją przemóc.

Co mogą zrobić rodzice, aby pomóc nieśmiałemu dziecku?

- nie określać otwarcie dziecka nieśmiałym, a zwłaszcza w sytuacjach, w których maluch to słyszy. Nieśmiałość, to nie jedyna cecha dziecka. Przecież może być ono też empatyczne, kreatywne, spostrzegawcze itp. Należy podkreślać w komunikacji z maluchem jego dobre cechy, bo to pomoże mu budować poczucie własnej wartości.

- trenuj z nieśmiałym dzieckiem w domu różne sytuacje społeczne, które budzą w nim lęk. Ćwiczcie rozpoczynanie rozmowy, patrzenie w oczy, proszenie inne dziecko o wymianę zabawki na placu zabaw, czy rozmowę z nauczycielem. Gdy sytuacje będą dla dziecka nieco bardziej oswojone, może być łatwiej je aranżować.

- nie mów dziecku, że sobie nie poradziło, gdy widziałeś jakąś trudną dla niego sytuację, a maluch okazał nieśmiałość i nie osiągnął swojego celu. Często rodzice nie zdają sobie sprawy, że ich frustracja to tak naprawdę lęk o to, czy i jak dziecko sobie poradzi w życiu. Pamiętajmy, że nie wszyscy ludzie muszą być w życiu śmiali i bardzo asertywni. Zachęcaj dziecko do zmian, ale nie naciskaj i nie denerwuj się, jeśli mu nie wyjdzie. Ważne: nie naciskaj, bo dziecko może nie być jeszcze gotowe na zmianę, a skutek będzie odwrotny i maluch dodatkowo pomyśli o sobie, że nie daje rady.

- poszukaj profesjonalnej pomocy. Ciekawą opcją są Treningi Umiejętności Społecznych, w czasie których dzieci uczą się swoich granic, ale także ćwiczą (a to bardzo ważne), kontakty i różne sytuacje z innymi. Pomocne mogą być też zajęcia z psychologiem, bądź wskazówki od specjalisty dla rodziców, którzy będą zajmować się nieśmiałym dzieckiem w domu. W przypadku dzieci starszych, dobrym treningiem na większą śmiałość będą np. zajęcia teatralne. Często okazuje się, że dziecko mając ciekawe zadanie do wykonania i grając rolę, potrafi nagle wystąpić przed grupą i nie odczuwa takiego lęku. A powtarzanie tego sprzyja pokonaniu nieśmiałości także w innych, życiowych sytuacjach.

CZYTAJ TEŻ >> Wspólne posiłki - dlaczego ich potrzebujemy i jak wpływają na rozwój dziecka?