Mama i babcia – jak odnaleźć się w nowej życiowej roli?

Rodzinne korelacje

Rodzinę tworzą osoby ze sobą spokrewnione, bardzo do siebie podobne, a jednak odrębne i indywidualne. Składa się ona z wielu pokoleń: dzieci, rodziców, dziadków. W skład rodziny wchodzą matka, ojciec, syn, córka. Osoby te pełnią określone funkcje wobec siebie. Panuje tu ustalona hierarchia, którą może zachwiać pojawienie się nowego człowieka. 

Córka staje się matką

Ciąża wpływa na zmianę relacji w rodzinie, zwłaszcza ta pierwsza, początki macierzyństwa przeważnie bywają trudne. Kobieta, przyzwyczajona do tego, że w rodzinie pełniła do tej pory rolę córki, siostry czy żony, teraz staje się także matką i musi dopasować się do tej nowej roli. Wiele zależy od tego jakie relacje łączą ją z własną matką, gdyż wzorce jakie otrzymała w dzieciństwie będzie przenosić na własną rodzinę. Jeśli do tej pory więź dwóch kobiet była bliska, nowy członek rodziny prawdopodobnie jeszcze bardziej je do siebie zbliży. A jeżeli relacje były trudne, teraz mogą się albo poprawić, albo jeszcze bardziej skomplikować. Jak mówi psycholog dziecięcy dr Magdalena Śniegulska z SWPS: „Do tej pory ekspertem w dziedzinie macierzyństwa była kobieta, która teraz została babcią. Musi ona odnaleźć się w tej nowej roli, musi być gotowa na to, by oddać tę rolę córce. Z kolei córka musi być gotowa, by tę rolę przejąć. Często bywa tak, że buntuje się ona przeciwko wzorcom rodzinnym, które wyniosła z domu. W takiej sytuacji jej matka musi poprawić relacje łączące obie kobiety. Powinna pokazać, że chce pomóc córce w opiece nad dzieckiem, nakarmić, przewinąć, a nie komentować i oceniać. Oczywiście zdarzają się sytuacje, gdy istnieje rzeczywisty problem iż córka coś zaniedbuje, może ze zmęczenia czy braku czasu, a babcia to zauważy, ale wtedy powinna z troską podpowiedzieć córce jak należy ten problem rozwiązać. Młoda matka ma jeszcze niewystarczające kompetencje, a babcia ma ją właśnie o nich zapewniać, uczyć i utwierdzać w przekonaniu, że jest wspaniałą matką”.

Konflikt pokoleń

Matkę z córką łączy nierozerwalna więź, a w tak ważnym momencie ta więź zostaje szczególnie umocniona, bo kto może zrozumieć Cię lepiej niż własna matka, która przeżyła to samo, co Ty przeżywasz teraz? W czasie ciąży kobieta czeka na swoje dziecko, a jej matka nie może doczekać się swojego wnuka. Dla obu kobiet jest to duża zmiana, ten mały człowiek tworzy przecież nowe pokolenie i niejako narusza dotychczasowy porządek. Przełomowy moment jakim są narodziny dziecka jest z pewnością radosny, ale może również powodować konflikty. Nagle mama staje się babcią. Musi się przyzwyczaić do tego określenia, które nie każdemu się podoba, bo kojarzy się ze starością. Może przez to poczuć się stara i niepotrzebna. Dlatego próbując być bardziej użyteczna staje się często nadopiekuńcza w stosunku już nie tylko do dziecka, ale też do własnej dorosłej córki. Często bywa tak, że ze swoimi radami jest zbyt natarczywa i apodyktyczna. Wzajemna identyfikacja obu kobiet sprawia, że matka może uznać, iż córka powinna być taka jak ona, powinna robić wszystko w taki sposób jak ona, a jeśli tego tak nie robi, to znaczy że robi to źle. W młodej mamie może to wywoływać poczucie winy, frustrację, bezradność, bo rzeczywiście jest to dla niej zupełnie nowa sytuacja, z którą tak od razu idealnie sobie nie umie poradzić. Tego typu zachowania wprowadzają jedynie napięcia we wzajemne relacje obu kobiet.