Jak rozwijać w dziecku asertywność?

Czym jest asertywność?

Asertywność kojarzy się wielu osobom przede wszystkim z umiejętnością stanowczego odmawiania. Niektórym dodatkowo z egoizmem i brakiem kultury. To ostatnie stwierdzenie nie jest jednak prawdziwe. Omawianą cechę umiejscowić należy między agresją a uległością. Asertywny człowiek nie jest więc ani agresywny ani uległy. Z pojęciem asertywności ściśle wiąże się za to tolerancja oraz kompromis.

Asertywność to umiejętność przedstawiania swojego zdania i swoich potrzeb z zachowaniem szacunku i zrozumienia dla drugiego człowieka. Cecha ta wiąże się więc ze stawianiem granic i szanowaniem ich u innych ludzi.

Jak rozwijać w dziecku asertywność?

Tak samo jak szerokim pojęciem jest asertywność tak również zagadnienie rozwijania jej w dziecku jest złożone. Sposobów na to jest oczywiście wiele. Skupimy się na tych najistotniejszych. Jeśli chcemy, aby nasze dziecko było asertywne:

• zapewniajmy je o swojej miłości, nawet w sytuacjach trudnych i konfliktowych;
• troszczmy się o jego poczucie bezpieczeństwa;
• umożliwiajmy wyrażanie własnego zdania, mówienie o swoich uczuciach i potrzebach;
• uczmy odważnie mówić „nie”;
• dawajmy mu wybór;
• uczmy argumentowania;
• pokazujmy, że decyzje zawsze mają swoje konsekwencje;
• budujmy w nim pewność siebie i poczucie własnej wartości;
• wprowadzajmy zasady i bądźmy konsekwentni;
• uczmy znosić porażki i przyjmować krytykę;
• pokazujmy, że można się różnić i nie musi to oznaczać konfliktów.

Ponadto sami bądźmy na co dzień asertywni zarówno w stosunku do dziecka jak i do innych osób. Dziecko najwięcej uczy się poprzez obserwację i naśladowanie dorosłych. Dawajmy mu zatem dobry przykład, a staniemy się dla niego wzorem do naśladowania również w kwestii asertywności. Oczywiście jako rodzice jesteśmy zwykłymi śmiertelnikami. Niejednokrotnie w codziennym trudzie wychowawczym brakuje nam sił.  Ciężko nam więc czasami uniknąć w stosunku do dziecka argumentów w stylu „bo jak tak mówię”, „nie bo nie”, „bez dyskusji”. Nie poddawajmy się jednak i nieustannie powracajmy na ścieżkę asertywności.

Jakie będzie asertywne dziecko?

Jako dorośli często stwierdzamy, że jesteśmy za mało asertywni. Uczymy się więc tej cechy i rozwijamy ją w sobie. Pomyślmy o tym, aby wiedzą i doświadczeniem w tym zakresie podzielić się z naszym dzieckiem już w czasie pierwszych lat jego życia. Bądźmy jego pierwszymi nauczycielami asertywności.

Wychowujmy nasze dziecko tak, aby umiało stanowczo –  ale jednocześnie z szacunkiem dla drugiego człowieka – wyrażać swoje zdanie. Pokazujmy mu, że może odważnie i grzecznie odmawiać zarówno bliskim członom rodziny jak również rówieśnikom.

Upewniajmy nasze dziecko w tym, że ma prawo powiedzieć sympatycznej – choć nader wylewnej w okazywaniu uczuć – cioci, że wyrosło już z soczystych buziaków w oba policzki na powitanie. Może nawet odmówić kochanej babci kolejnej dokładki obiadu (chociaż to akuratnie może okazać się zadaniem dla zaawansowanych).

Rozwijajmy w naszym dziecku asertywność. Dzięki niej łatwiej nie tylko odmówi kolegom wspólnego palenia papierosów na placu za szkołą, ale również ustrzeże się wielu niebezpiecznych sytuacji w wirtualnym świecie. W świecie, który może okazać się jeszcze bardziej szkodliwy niż nikotyna.

Jakie korzyści przyniesie dziecku asertywność w dorosłym życiu?

Z asertywnego dziecka wyrośnie najpewniej asertywny młody człowiek. Taki, który lepiej poradzi sobie podczas:

• zdobywania wykształcenia,
• budowania związku,
• wspinania się po szczeblach zawodowej kariery,
• realizowania swoich pasji,
• spełniania marzeń.

Asertywny dorosły, który dobrze radził sobie jako dziecko wśród rówieśników  w piaskownicy, łatwiej odnajdzie się pośród współpracowników międzynarodowej korporacji. Będzie żył w większej zgodzie sam ze sobą i z innymi ludźmi. Stąd już tylko krok do czerpania ogromnej radości z życia.

Artykuł powstał we współpracy z portalem o zdrowiu OnlineZdrowie.pl.

Autorka: Joanna Kamińska