Jak kawa może wpływać na zdrowie i samopoczucie

Coraz więcej badaczy twierdzi, że picie kawy wpływa też na poprawę samopoczucia ze względu na lubiany smak i więzi społeczne (lubimy spotykać się „na kawie”). Jako środek pobudzający, kofeina ma zarówno działanie fizjologiczne, jak i psychologiczne, które należy dokładnie rozważyć przed podjęciem decyzji o codziennym spożywaniu tego napoju. W tym artykule wyjaśniamy główny wpływ kofeiny na ludzkie ciało i umysł, które dotychczas zbadano.

Co to jest kofeina i jak na nas wpływa?

Kiedy mówimy o kawie i jej działaniu, to przede wszystkim mamy na myśli kofeinę, która jest powodem picia kawy głównie z samego rana. Kofeina jest stymulantem, który występuje naturalnie w niektórych produktach spożywczych, w tym w ziarnach kawy. Stymuluje ona ośrodkowy układ nerwowy i pozwala wyostrzyć czujność, zwiększyć uwagę , złagodzić zmęczenie, poprawiać koncentrację i skupienie. Kofeina zostaje uwolniona ze zmielonych ziaren kawy pod wpływem zaparzania, czyli kontaktu w wodą. Ogólnie rzecz biorąc, można spodziewać się około 95 mg kofeiny w średniej filiżance kawy, ale zależy to też od metody przygotowania. Zasada jest taka, że im dłuższy kontakt z wodą - tym więcej kofeiny zostaje uwolnione do napoju.

Jesteś niedospany, czujesz zmęczenie po ciężkim dniu lub potrzebę skupienia się na konkretnym zadaniu? Kofeina pomoże Ci w ciągu kilku minut. Pobudza umysł, pozwalając się skoncentrować i zachować skupienie, kiedy najbardziej tego potrzebujesz, nawet po niespokojnej nocy. To świetny sposób, aby pomóc sobie w nagłej potrzebie, ale nie należy go nadużywać i stosować zamiast snu i odpowiedniego wypoczynku. W rzeczywistości spożycie kofeiny powinno być ograniczone do pierwszej części dnia, szczególnie dla tych, którzy mają problemy z zasypianiem. Chociaż niskie dawki (20–200 mg) kofeiny wywołują pozytywne skutki, takie jak dobre samopoczucie i przypływ energii, to wyższe dawki (> 200 mg) mogą prowadzić do problemów, takich jak nerwowość i niepokój, szczególnie u wrażliwszych osób. Wiadomo również, że nadmierne spożycie kawy podnosi ciśnienie krwi i powoduje zaburzenia pracy serca, dlatego zaleca się jej umiarkowane i ostrożne spożywanie. Jednak badania nad kofeiną i jej długoterminowym wpływem na organizm przeprowadzone przez Oxford’s Journal of Nutrition sugerują, że kofeina zawarta w kawie może nie tylko zapewnić chwilową „ostrość umysłu”, ale spożywanie jej przez dłuższy czas poprawia zdolności myślenia, zwiększa wydajność poznawczą, może pomóc w zachowaniu pamięci i spowolnić osłabienie umysłowe związane z wiekiem.

Czy kawa może poprawić sprawność i kondycję fizyczną?

Jeśli chodzi o ciało, to bycie uważnym i szybko reagującym może pomóc wykonać każde zadanie fizyczne. Ale to nie wszystko, bo zauważono, że kofeina wywiera jeszcze większy wpływ na ciało. Kiedy jesteśmy „naładowani”, lepiej radzimy sobie w różnych dyscyplinach sportowych, a kofeina szczególnie pomaga w ćwiczeniach wytrzymałościowych. Jeśli więc chcesz przedłużyć poranny jogging lub czas na siłowni, filiżanka kawy z pewnością może się przydać. Do tego stwierdzono, że picie kawy (czarnej, bez dodatków) przyczynia się do spalania większej ilości kalorii! Filiżanka kawy przed treningiem może dać właśnie taki zastrzyk energii, który pozwoli  przekroczyć granice i zwiększyć intensywność treningu. Ponadto kofeina jako środek pobudzający zwiększa naszą wewnętrzną termogenezę, dzięki czemu organizm generuje więcej ciepła i energii z trawienia pokarmu, co może przyspieszyć utratę wagi lub zapobiegać przybieraniu na wadze. Takie efekty mogą być zupełnie odwrotne, jeśli wybierzesz filiżankę słodkiego latte macchiato z syropem karmelowym i bitą śmietaną na wierzchu, zamiast zwykłej filiżanki czarnej kawy dziennie.

Kofeina wykazuje również działanie hamujące apetyt, co w przypadku nadwagi może być wygodną opcją ograniczenia kalorii. Oczywiście, samo picie kawy i pomijanie zdrowego odżywiania oraz aktywności fizycznej nie przyniesie efektu szczupłej sylwetki. Połącz kawę z dobrze zbilansowaną, zdrową dietą i ćwiczeniami, a stanie się ona przyjemnym dodatkiem, który pomoże Ci osiągnąć cele. Planując włączyć do swojej diety napoje zawierające kofeinę należy pamiętać, że zarówno kawa, jak i herbata zawierają garbniki - związki, o których wiadomo, że zaburzają wchłanianie żelaza i magnezu, dlatego należy ich unikać przynajmniej przez godzinę przed i po posiłku. Po kawie zalecane jest też picie większej ilości wody, ponieważ stwierdzono, że kofeina ma właściwości moczopędne, zwiększając utratę płynów ustrojowych.

Kawa i dobry humor – naturalny sposób na szczęście

Dobry nastrój nie jest stanem trwałym bez względu na to, jak bardzo by się tego pragnęło. Jednak badania sugerują, że kofeina może pomóc zwiększyć poczucie szczęścia, a także złagodzić objawy depresji lub dopomóc w jej zapobieganiu. Stwierdzono, że receptory dopaminy w mózgu reagują na kofeinę. Tak więc ten pyszny napój regularnie spożywany może poprawiać nastrój. To także wymówka, aby choć na chwilę odpocząć od stresujących sytuacji, robiąc sobie „przerwę na kawę”. Kawa jest uznawana za ogromną część kultury społecznej, pomagającą tworzyć radosne wspomnienia i dzielić się z bliskimi chwilami przyjemności. Picie kawy w grupach społecznych jest pretekstem do zawierania przyjaźni, dzielenia się emocjami i tworzenia poczucia więzi. To część rytuału, który uspokaja. Poczucie przynależności i uspołecznienia stymuluje ludzkie centrum przyjemności. Nic dziwnego, że kawa w wielu miejscach pracy to dobry początek dnia. W radosnym nastroju i w dobrym humorze osiąga się lepsze rezultaty.

Wiele pozytywnych skutków zdrowotnych kawy może wynikać również z dużej zawartości silnych przeciwutleniaczy. Badania wykazały, że kawa jest jednym z największych źródeł przeciwutleniaczy w diecie człowieka, a te związki, oprócz innych korzyści, pomagają również w zachowaniu dobrego nastroju i zapobiegają depresji. Tak więc filiżanka kawy wypita z przyjacielem na pewno dostarczy wiele radości.

Chociaż kawa nie zastąpi snu, ani nie zapewni Ci super mocy, to jest poręcznym i łatwo dostępnym narzędziem, które może Ci pomóc w drodze do zdrowszego życia. To pyszny napój, który rozbudzi Cię przed ważnym spotkaniem, pomoże zachować koncentrację, a także zwiększyć poziom energii przez cały dzień. Wykorzystaj to najlepiej, jak potrafisz.

Artykuł napisany we współpracy z Przyjaciele kawy