Gryzący problem. Jak ulżyć dziecku w trakcie ząbkowania?

Proces ząbkowania rozpoczyna się u niemowląt najczęściej pomiędzy czwartym a szóstym miesiącem życia, jednak nie jest niczym dziwnym, jeśli pierwszy ząbek pojawi się wcześniej – nawet już 12 tygodni po urodzeniu, lub sporo później – na przykład w czternastym miesiącu. Bardzo często ząbkowanie to moment szczególnie niepokojący rodziców przyzwyczajonych do regularnych drzemek i dość spokojnego usposobienia malucha. Cierpienie dziecka naznaczone gorączką, silnym bólem i płaczem sprawia, że pragną oni za wszelką cenę ulżyć maleństwu, chwytając się wszystkich dostępnych sposobów. Niestety nie każdy jest skuteczny i dobry.

Po pierwsze nie szkodzić

Świadome rodzicielstwo polega między innymi na odpowiednim przygotowaniu siebie i dziecka na newralgiczne momenty. Ząbkowanie nie jest tu wyjątkiem, dlatego warto być na nie gotowym, by uniknąć niepotrzebnej paniki, gdy już wystąpią jego pierwsze symptomy. Zarówno w momencie wyrzynania pierwszych ząbków, jak i dużo wcześniej, nie powinniśmy zabraniać dziecku gryzienia i żucia przeznaczonych do tego zabawek. To naturalny i prawidłowy odruch, który sprzyja kształtowaniu się ząbków wewnątrz dziąsła, a przy okazji zapewnia maluchowi radość. Należy jednak pamiętać, by wszystkie gryzaki przechowywać ze szczególną troską o higienę.

Wśród najczęściej stosowanych środków na dotkliwe objawy ząbkowania znajdują się między innymi napary z melisy i rumianku, środki przeciwbólowe, żele do smarowania dziąseł i… niestety spirytus, którym nasączany jest materiał później używany do masowania jamy ustnej malucha. Ten ostatni sposób, niezwykle popularny jeszcze kilkadziesiąt lat temu, jest nie do przyjęcia. Alkohol stanowi bowiem dla dziecka silną truciznę nawet w skromnej ilości. Herbatki z melisy mają z założenia uspokoić i nieco załagodzić ból towarzyszący ząbkowaniu, podobnie jak rumianek ma korzystnie wpływać na stany zapalne dziąseł. W praktyce zioła są jednak rozwiązaniem niewystarczającym. Ponadto melisa jest nieodpowiednia dla niemowląt poniżej czwartego miesiąca życia, natomiast rumianek może wywoływać reakcje alergiczne.

Niebezpieczne substancje

Rodzice za wszelką cenę starają się ulżyć maluchowi, ale właśnie dlatego bardzo ważne jest, by zachować zdrowy rozsądek szczególnie wtedy, kiedy rozważa się podanie dziecku leków przeciwbólowych. Przestrogę stanowi ostrzeżenie opublikowane przez FDA (Amerykańską Agencję Żywności i Leków) o poważnych działaniach niepożądanych, które pojawiły się u małych dzieci po podaniu im roztworu 2% lidokainy znieczulającej miejscowo. Przypuszcza się, że objawy były spowodowane zbyt wysokimi dawkami preparatu. Trzy lata wcześniej FDA w podobnym tonie wypowiedziała się o benzokainie, która obniża zawartość tlenu we krwi. W jaki sposób łagodzić zatem objawy ząbkowania bez ryzyka dla zdrowia niemowlaka?

Schłodzony gryzak i naturalne żele

Prostym sposobem, który sprawdza się w przypadku wielu niemowląt, jest podanie schłodzonego gryzaka, który w naturalny sposób korzystnie wpływa na wyrzynające się ząbki i przynajmniej chwilowo przynosi ulgę podrażnionym dziąsłom. To jednak działanie typowo doraźne.

W przypadku bolesnego ząbkowania warto działać kompleksowo, na przykład stosując gotowe preparaty oparte o naturalne składniki (np. kwas hialuronowy, aloes zwyczajny, szafran uprawny), które łagodzą podrażnione dziąsła oraz wspomagają naturalny proces gojenia. Poliwinylopirolidon lub kwas hialuronowy tworzą ochronną warstwę na podrażnionym dziąśle, chroniąc w ten sposób przed bodźcami wywołującymi ból.

Żele na ząbkowanie stosowanie u dzieci nie powinny zawierać składników, co do których doniesienia medyczne są niejednoznaczne i dotyczy to również substancji dodatkowych, np.: konserwantów (parabenów). Nie powinien zawierać cukru (stwarza ryzyko próchnicy) ani – co oczywiste – alkoholu...

Jak prawidłowo aplikować żele na ząbkowanie?

Prawidłowa aplikacja żelu na ząbkowanie polega przede wszystkim na zachowaniu zasad higieny i równomiernym rozprowadzaniu go na powierzchni dziąsła. Instrukcja użycia Anaftin Baby Żel na ząbkowanie – jednego z popularnych tego typu preparatów – mówi o wyciśnięciu żelu na zintegrowany z tubą specjalny aplikator w postaci silikonowej szczoteczki, za pomocą której delikatnie masując dziąsło, pokrywamy żelem zmienione miejsce. Jeśli zdecydujemy się aplikować substancję palcem, należy wcześniej dokładnie umyć dłonie. Zdrowy rozsądek, higiena i unikanie szkodliwych substancji z pewnością pomogą dziecku i rodzicom jak najbardziej komfortowo przejść przez ten trudny okres.