Gdy dziecko źle ułoży się w łonie…

Nieprawidłową wielkość lub położenie płodu utrudniające poród nazywamy dystocją płodu. Rozpoznanie tej sytuacji jest na podstawie badania ginekologicznego i USG i skutkuje wykonaniem przez lekarza w trakcie porodu zmiany położenia płodu, zastosowaniu kleszczy położniczych lub wykonaniu cięcia cesarskiego.
   
Dystocja płodu może wystąpić, gdy płód jest zbyt duży w stosunku do kanału miednicy lub nieprawidłowo położony. Prawidłowe położenie płodu to podłużne główkowe, ułożenie wierzchołkowe, ustawienie potylicowe przednie. Mówiąc prościej “główka na dole, prowadzi jej wierzchołek a buzia jest przygięta do klatki piersiowej i skierowana do pleców mamy”. Z kolei nieprawidłowe położenie płodu to:
   
Ustawienie potylicowe tylne
   
Najczęstszym nieprawidłowym zwrotem jest ustawienie potylicowe tylne, prościej “buzia płodu skierowana pod spojenie mamy, do przodu”. Szyja płodu jest odgięta i przez otwór w mednicy główka przechodzi swoją większą średnicą. Przykładem jest ułożenie twarzyczkowe lub czołowe.

Często takie ustawienie wymaga porodu kleszczowego lub cięcia cesarskiego. Skrajnym przypadkiem takiego ułożenia jest ułożenie twarzyczkowe z bródką z tyłu, które bezwzględnie wymaga wykonania cięcia cesarskiego.

Choć brzmi to skomplikowanie, to dla położnika są to sytuacje normalne. Na podstawie obserwacji postępu porodu, badań położniczych, zapisów KTG, obrazu USG można je przewidzieć i w odpowiednim czasie podjąć właściwą decyzję o rozwiązaniu ciąży.

Położenie miednicowe

Drugim najczęściej występującym nieprawidłowym położeniem jest położenie miednicowe płodu czyli najpierw rodzą się pośladki a potem tułów i na końcu główka. W położeniu miednicowym zupełnym płód wygląda jakby siedział z zgiętymi biodrami i kolankami. Istnieją różne odmiany tego położenia w zależności od części przodującej - np. pośladki, stopki, jedna nóżka.

Istotą jednak jest patologia z względu na to, że część przodująca jest słabym klinem rozszerzającym kanał rodny, co może spowodować uwięźnięcie główki podczas porodu. Główka może uciskać na pępowinę i spowodować niedotlenienie płodu. Może także dojść do uszkodzenia splotu ramiennego lub rdzenia kręgowego płodu oraz śmierci okołoporodowej. Zwykle wykonuje się cięcie cesarskie.

Położenie poprzeczne

Położenie płodu poprzeczne występuje wówczas gdy oś długa płodu skierowana jest prostopadle do osi długiej mamy. Wymaga wykonania cięcia cesarskiego z jednym wyjątkiem, kiedy drógi płód jest bliźniakiem (pierwszy urodził się główką) i jego częścią przodującą jest bark. Położnik potrafi prawidłowo zakończyć taki poród drogami natury.

Dystocja barkowa

To rzadkie powikłanie i niebezpieczne; może wystąpić nagle, w trakcie porodu, dosłownie “w samej końcówce”, w drugim okresie porodu. Polega na tym, że dzidziuś położony jest podłużnie, główkowo (czyli prawidłowo) ale przednie ramię płodu “klinuje” się za spojeniem łonowym mamy - nie “wychodzi” jako pierwsze ramię tylko zostaje i uniemożliwia tym samym poród przez pochwę.

Czynnikami ryzyka są: duża masa płodu, otyłość matki i cukrzyca.

Istnieje odpowiednia procedura postępowania położniczego, która umożliwia zakończenie porodu w jak najkrótszym czasie, dbając przede wszystkim o dobro dziecka i mamy.

Opracowanie: ginekolog-położnik Jakrosław Saczonek, ekspert portalu Familie.pl

www.feminamed.pl