Gdy dziecko nie chce czekać

Poród przedwczesny

O porodzie przedwczesnym mówimy kiedy dziecko przychodzi na świat pomiędzy 23 a 37 tygodniem ciąży. Wcześniaki ważą zazwyczaj od 500 do 2500 g i są zupełnie nieprzygotowane do życia poza organizmem matki. W Polsce aż 6% wszystkich porodów kończy ciążę przed terminem.

I choć medycyna zna coraz więcej przypadków kiedy wcześniacki urodzone już w bardzo wczesnej ciąży przeżywają i co ważniejsze ich późniejsze życie nie różni się niczym od życia dzieci „donoszonych” to nigdy nie można powiedzieć, że poród przedwczesny jest bardziej lub mniej groźny dla dziecka. Warto zdać sobie sprawę, że istotniejsza niż wiek ciąży, z punktu widzenia bezpieczeństwa dziecka jest waga i dojrzałość maleństwa.

Jeżeli chodzi o wiek ciąży to porody przedwczesne klasyfikuje się w następujący sposób:

-        poród pomiędzy 24 a 28 tygodniem ciąży określany jest jako bardzo skrajne wcześniactwo

-        poród pomiędzy 28 a 32 tygodniem ciąży określany jest jako skrajne wcześniactwo

-        poród pomiędzy 32 a 36 tygodniem ciąży określany jest jako wcześniactwo

Dojrzałość noworodka

Zdarza się jednak, że noworodek urodzony w 28 tygodniu ciąży z masą urodzeniową 1200 g wykazuje większą dojrzałość do życia pozamacicznego niż dwukilogramowe dziecko z 35 tygodnia. Bo na dojrzałość maleństwa wpływ ma nie tylko termin porodu ale również powód jego wcześniejszego wywołania, stan zdrowia matki (poniekąd również stan zdrowia ojca) oraz przebieg całej ciąży.

Nie ma więc tygodnia ciąży (przed terminem porodu), od którego moglibyśmy powiedzieć, że teraz dziecko już może przychodzić na świat i nie ma dla niego żadnych zagrożeń związanych z wcześniactwem.

Pomiędzy bajki możemy wsadzić przekonanie, że lepiej by dzieciątko przyszło na świat w 7 niż 8 miesiącu. Jedno jest pewne: każdy gram masy ciała więcej, oraz każdy dzień ciąży, w czasie którego udało się uniknąć porodu przedwczesnego, zwiększa szanse wcześniaka na przeżycie i uniknięcie powikłań wynikających z niedojrzałości płuc, układu krążenia i braku odporności na infekcje. Nie sztuką jest bowiem sprawić by dziecko urodzone przedwcześnie przeżyło – ważne by było zdrowe i sprawne.

Przyczyny porodów przedwczesnych

Geneza porodów przedwczesnych jest bardzo zróżnicowana – od typowo medycznych uwarunkowań jak na przykład nadciśnienie tętnicze indukowane ciążą, małowodzie, łożysko przodujące czy infekcja bakteryjna matki, po przyczyny społeczne: młody lub dojrzały wiek matki, stres, ciężka praca fizyczna, używki, nadwaga.

W przypadkach gdy można wykryć ryzyko porodu przedwczesnego kobiecie należy zapewnić spokój i odpoczynek. Zaleca się wyłączenie z życia zawodowego, wyłączenie z prac domowych oraz leżenie. Gdy ryzyko jest większe zaleca się hospitalizację. Włącza się także metody farmakologiczne, aby hamować czynność skurczową mięśnia macicy. Gdy poród przedwczesny wydaje się być nieunikniony lekarze mogą podjąć decyzję o konieczności  podanie sterydów, które przyspieszą dojrzewanie płuc dziecka.

Po porodzie

Większość wcześniaków wymaga hospitalizacji. Zwłaszcza noworodki urodzone z bardzo małą masą ciała (poniżej 1500g) wymagają leczenia w oddziale intensywnej opieki medycznej, dysponującym specjalną aparaturą służącą do podtrzymania ich życia i monitorowania funkcji życiowych.

Większe i bardziej dojrzałe maluchy, którym śpieszyło się na świat przebywają na oddziale noworodkowym w cieplarkach, lub w podgrzewanych łóżeczkach, bądź też nawet przy mamie jak noworodki donoszone. Czas jaki wcześniak musi spędzić w szpitalu nie jest z góry określony. Błędem jest założenie, że będzie tam przebywał do czasu osiągnięcia wieku korygowanego. Zależy to bowiem od stanu zdrowia dziecka, jego masy, tego czy jest w stanie samodzielnie jeść i oddychać.

Sposób karmienia wcześniaka zależy głównie od jego wieku oraz od ogólnego stanu po urodzeniu. Na ogół jest tak, że im młodsze jest dziecko, tym więcej przechodzi etapów karmienia. Najmłodsze z wcześniaków, czyli dzieci urodzone przed 28. tygodniem ciąży, są najczęściej podłączone do respiratora i karmione dożylnie. Z kolei dzieci urodzone po 28. tygodniu ciąży, które nie są podłączone do respiratora, najczęściej karmione są początkowo sondą i dodatkowo odżywiane pozajelitowo  za pomocą kroplówki.

Dzieje się tak dlatego, że dopiero w 32. tygodniu ciąży wykształca się u dziecka odruch ssania. Bez tego odruchu zaś nie jest możliwe wcześniejsze rozpoczęcie karmienia piersią lub butelką. Poza tym tak małe dzieci nie są w stanie koordynować procesów ssania, oddychania i przełykania.

Wszystkim rodzicom oczekującym na swoje maleństwa życzę by ich maluchy wykazały się cierpliwością i poczekały do terminu porodu. Rodzicom wcześniaków – wytrwałości i siły. A maluchom – niezależnie od czasu w którym się urodziły – zdrowia.  

Skleciła Kaśka K (mama Tymka) na podstawie informacji zasięgniętych m.in. z takich portali jak: brzuszek, rodzice czy smyk.