Droga do piersi – FAKTY i MITY! ZOBACZ FILM

Na czym polega kangurowanie noworodka?

Kangurowanie to sposób trzymania dziecka przez rodzica w kontakcie skóra do skóry, klatką piersiową do klatki piersiowej. Zwykle kojarzy nam się z dziećmi urodzonymi przedwcześnie, ale nie jest dla nich zarezerwowane. Donoszony noworodek też potrzebuje takiej formy bliskości, a korzyści z kangurowania jest wiele. To element opieki nad małym dzieckiem, ale także sposób w jaki mama wita się z nowonarodzonym dzieckiem.

Droga do piersi @ pixabay.com

Podczas kangurowania dziecko ma wszystko czego potrzebuje, aby mogło poczuć się bezpieczne. Słyszy bicie serca mamy, rozpoznaje jej zapach,  jest ogrzewane jej ciepłem, odczuwa jej oddech, w rytm którego jest unoszone. Gdy tylko poczuje głód, może przystawić się do piersi.

Poród jest dla dziecka trudnym doświadczeniem. Dziecko doświadcza wielu wcześniej nieznanych mu bodźców, które są powodem dużego stresu. Po urodzeniu rozpoczyna się proces adaptacji do nowych warunków życia. Noworodek powinien mieć możliwość usłyszenia głosu matki i bicia jej serca, czyli tego, co już zna. Dlatego po urodzeniu powinien znaleźć się w ramionach matki, poczuć jej zapach oraz smak, pozwolić jej ciału ogrzać się.

Czy w każdej sytuacji należy nam się kontakt skóra do skóry?

Kilka lat temu w Ministerstwie Zdrowia powstał bardzo ważny dokument nazwany Standardami Opieki Okołoporodowej (Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 września 2012 r., w sprawie standardów postępowania medycznego przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych z zakresu opieki okołoporodowej sprawowanej nad kobietą w okresie fizjologicznej ciąży, fizjologicznego porodu, połogu oraz opieki nad noworodkiem;  Dz.U. 2012 nr 0 poz. 1100)

Kontakt sds bezpośrednio po porodzie, to prawo każdej mamy i jej dziecka do dobrego startu w macierzyństwo, karmienie piersią i do tworzenia silnej więzi. Czas pierwszego kontaktu to co najmniej pierwsze dwie godziny po urodzeniu maluszka. Ten czas nie powinien być zakłócany procedurami medycznymi, jeśli mogą one poczekać. Natomiast konieczność przerwania pierwszego kontaktu może nastąpić w związku z sytuacją zagrożenia życia lub zdrowia matki albo noworodka. Czynności takie jak pomiary, ważenie, ubieranie noworodka, wykonywane są po zakończeniu pierwszego kontaktu. Stan zdrowia noworodka jest wstępnie oceniany bezpośrednio po porodzie, gdy dziecko leży na brzuchu mamy. Natomiast dokładne badanie przez lekarza odbywa się w obecności rodzica, w ciągu pierwszych 12 godzin życia dziecka.

Jeśli wystąpią czynniki, które uniemożliwią lub przerwą pierwszy kontakt po urodzeniu maluszka, to warto zastosować go, gdy tylko będzie możliwy. Jest on w swoich korzyściach nie do przecenienia, nawet w późniejszych godzinach po porodzie. Trzeba o to zadbać i nie rezygnować z niego. Powinien odbyć się w pełnym wymiarze, czyli w bezpośrednim kontakcie skóra do skóry i w tym czasie powinno odbyć się karmienie piersią.

Wczujmy się w maluszka. Skąd on wie jak znaleźć pierś? Czy po urodzeniu dziecko jest głodne?

Dziecko położone i zostawione  w bezpośrednim kontakcie skóra do skóry z mamą, zaczyna w niedługim czasie wykonywać ruchy pełzania w kierunku piersi (ang.  crawling) i rozpoczyna poszukiwania brodawki. Dzieje się to między innymi za sprawą matczynego zapachu.

Badania i doświadczenie kliniczne pokazały, że jeżeli pierwszy kontakt skóra do skóry został zainicjowany w kilka minut po porodzie i trwał dalej w sposób nieprzerwany, to dzieci rozpoczynały w swoim własnym tempie się poruszać, pełzać w kierunku brodawki, zwracać głowę do piersi matki. Następnie gdy znajdą brodawkę dotykają jej wargami lub liżą, a potem próbują ją ssać. Czas rozpoczęcia pierwszego karmienia jest różny, ale jednak większość noworodków przystawia się efektywnie do piersi pod koniec pierwszej godziny życia. Dlatego tak ważne jest, by nie przerwać pierwszego kontaktu  w pierwszych 2 godzinach po porodzie.

To pierwsze karmienie ma duże znaczenie dla rozpoczęcia prawidłowej laktacji u matki. Stanowi ono także dla dziecka wzorzec prawidłowego ssania piersi. Maluszek dostaje w nim pierwszy zastrzyk energii po wysiłku podczas porodu, ale nie tylko o to w nim chodzi. Otrzymuje z siarą także dużą porcję przeciwciał i prawidłową kolonizację przewodu pokarmowego przyjaznymi bakteriami.

Co czuje mama podczas pierwszego kontaktu? Co dzieje się w tej chwili z ciałem mamy?

W pierwszej godzinie po porodzie działają hormony, które były obecne w ciele mamy i dziecka w czasie porodu. Natura pomaga tym dwojgu w początkach nawiązywania więzi już podczas pierwszego spotkania.

W pierwszej godzinie po porodzie, zarówno w organizmie matki i dziecka, obecne są endorfiny. Stanowią one hormonalną podstawę budowania więzi. Pomaga w tym też adrenalina, dzięki której mama i maluszek są w stanie niezwykłego pobudzenia tuż po porodzie. Efektem działania adrenaliny są rozszerzone źrenice u matki i u dziecka. Matki zafascynowane są oczami swych dzieci i wpatrują się w nie. Ten kontakt wzrokowy jest ważnym czynnikiem dla zapoczątkowania relacji matki z dzieckiem.

Długi, nieprzerwany pierwszy kontakt, gdy matka może przytulać dziecko i ma czas, by w spokoju na nie patrzeć, powoduje efektywne wydzielanie oksytocyny do krwi. Inicjuje ona u mamy zachowania macierzyńskie. W pierwszej godzinie po porodzie wysoki poziom oksytocyny współwystępuje z wysokim poziomem prolaktyny, która nazywana jest również „hormonem macierzyństwa”. Razem dają hormonalną podstawę do tego, aby matka pokochała swoje nowonarodzone dziecko.

Ten wpływ hormonów przejawia się uczuciowym zachowaniem i gestami mamy, która głaszcze, całuje swoje dziecko, wpatruje się w nie i czule do niego przemawia.

Chciałabym życzyć przyszłym mamom, by uwierzyły w siebie na drodze macierzyństwa, w swoje ciało i w swoje kompetencje do opieki nad dzieckiem. Otaczajcie  się wspierającymi osobami w początkach bycia mamą, gdy wszystko jest nowe.

Pierwszy kontakt jest ważnym przywitaniem maluszka, tak bardzo naturalnym i pomagającym w początkach macierzyństwa i karmienia piersią. Nie rezygnujcie z niego chociaż zmęczenie po porodzie może być duże. Nie rezygnujcie też, gdy urodzicie przez cięcie cesarskie. Kangurowanie skóra do skóry może być w pierwszych miesiącach życia maluszka bardzo wspierające w tworzeniu więzi i w rozwoju laktacji. Zaufajcie sobie, że jesteście w stanie karmić piersią i nastawcie się, przygotujcie do tego już w czasie ciąży. Warto też jeszcze przed porodem poszukać miejsc, gdzie możliwe jest uzyskanie profesjonalnego wsparcia – to może być kontakt z położną, doulą, doradcą laktacyjnym.

Życzę wszystkim mamom i ich maluszkom łagodnego i pięknego pierwszego spotkania.

Za wywiad dziękujemy

Pani Ewelinie Wiech

Jestem położną i od 2004r. pracuję z tymi najmniejszymi w szpitalu. Mówiąc "najmniejszymi" mam na myśli noworodki, a także dzieci urodzone przedwcześnie.Wykonując zawód z pasją poszłam krok dalej, zdobywają kolejne umiejętności. Jestem również doradca noszenia dzieci w chustach i nosidłach miękkich po Akademii Noszenia Dzieci, a także instruktorem masażu Shantala i prawidłowej pielęgnacji niemowlat oraz edukatorem laktacji, co dopełnia moje zawodowe kompetencje i rozszerza możliwości wspierania rodziców w początkach rodzicielskiej drogi.