Anoreksja u dzieci – WYWIAD Z EKSPERTEM

Wyjaśnijmy termin. Anoreksja u dzieci – co to takiego?

- To zaburzenie odżywiania, które tak, jak u dorosłych, polega na ograniczaniu jedzenia do minimalnej ilości, która przestaje zaspokajać potrzeby organizmu.

W jakim wieku może pojawić się u dziecka anoreksja?

- Nie ma dolnej granicy, od której mówimy o tym zaburzeniu żywieniowym. Chorują coraz młodsze dzieci. Jednak wciąż, okres dojrzewania, wiek od 12 do 19 lat to czas największego zagrożenia.  Dziecko staje się samodzielne i coraz bardziej bierze pod uwagę opinie otoczenia przy podejmowaniu decyzji. Chce być dobrze postrzegane w grupie rówieśników. Jednocześnie  - dojrzewa i zmienia się jego ciało; staje się dorosłym mężczyzną czy kobietą. Dziewczynce rosną piersi, poszerzają się biodra. Jeśli nie akceptuje ona tego procesu, a niejedzenie sprawia, że jej ciało się nie rozwija, miesiączka zanika, to traktuje to jako idealne rozwiązanie.

Skąd się bierze negatywne myślenie dziecka o jedzeniu i zaburzenia odżywiania?

- Wpływ na to ma wiele elementów.  Ważna jest rodzina: czy mówi się w domu o uczuciach, czy tworzy więzi. Jeśli tak, dziecko powie rodzicowi o problemie. Istotną kwestią są nawyki żywieniowe, które wpajamy dzieciom. Czy nie traktujemy jedzenia jako nagrody, narzędzia przetargowego -  na zasadzie: zjedz obiad a dostaniesz zabawkę, albo: za to, że posprzatałeś pokój pójdziemy na lody? Czy dbamy o to, by jeść posiłki razem przy stole w równych odstępach czasu i by było to pełnowartościowe jedzenie, a nie cokolwiek, co akurat mamy pod ręką? Oczywiście, winne są też media, moda. Ciągle słyszymy komunikaty, że ktoś jest piękny, bo jest chudy. Przyczyną są też pęd życia i nastawienie na zewnętrzność. Młodzi ludzie nie nadążają za tym tempem i cały czas walczą o zwrócenie na siebie uwagi. 

Jak ropoznać objawy u dziecka?

Początkowo są to pozornie nieistotne zmiany w stylu życia. Zaczyna się od  ograniczenia jedzenia; wracanie do domu z niezjedzonym drugim śniadaniem, rezygnowaniem z posiłu z powodu rzekomego bólu brzucha, ukrywaniem jedzenia. Drugim symptomem jest alienacja dziecka, które zamyka się na rodzinę i rówieśników. Wstydzi się, bo jest  niezadowolone ze swojego wyglądu. Czuje się nieakceptowane przez kolegów i koleżanki, gorsze. Woli spędzać czas w domu. Czyta portale o dietach i odchudzaniu oraz odwiedza fora internetowe, których użytkownicy dzielą się radami, jak szybko schudnąć. Jest drażliwe, zwłaszcza gdy porusza się tematy diety, wyglądu i jedzenia. Często się waży, mierzy obwód w pasie, w klatce piersiowej. Rodzice powinni być blisko swoich dzieci, budować relacje oparte na zaufaniu i silnej więzi. Matka, która jest w bliskiej relacji z córką czy synem zauważy wybiórcze traktowanie jedzenia i szybszy spadek wagi .

Anoreksja u dzieci – jak ją leczyć?

Ważne jest, by odpowiednio przygotować się do rozmowy z dzieckiem o problemie. Najlepiej porozmawiać z lekarzem pediatrą oraz z psychodietetykiem. Lekarz podpowie, na co zwracać szczególnie uwagę, by potwierdzić lub pozbyć się obaw. Jeśli przypuszczenia rodziców okażą się słuszne,  specjalista przygotuje ich do rozmowy z dzieckiem i podjęcia kolejnych kroków. Rodzice zazwyczaj nie radzą sobie s tym problemie sami. Chcą pomóc dziecku, ale nie potrafią zdystansować się i zadbać o dyscyplinę. Boją się, że zakazy spowodują, że dziecko się zamknie w sobie. Nie należy jednak długo zwlekać z wizytą u lekarza. Szybka reakcja,  przed zdiagnozowaniem jednostki chorobowej, może pozwolić uniknąć zamknięcia w ośrodku. Najważniejsze jest, by działać trzytorowo: terapię dziecka powinni prowadzić w porozumieniu ze sobą: pediatra, terapeuta i dietetyk. Istotne jest również podjęcie rodzinnej psychoterapii, często trudnej i długotrwałej, ale koniecznej, aby pomóc dziecku poradzić sobie z anoreksją.

Jak pomagać dziecku pokochać znowu jedzenie?

Inaczej rozmawiamy o jedzeniu i zdrowym odżywianiu z dorosłymi a inaczej z dziećmi . One uczą się przez zabawę, interakcje, wspólne gotowanie. Oczywiście rodzice też mogą brać udział w tych zajęciach i edukować się przez gotowanie i kosztowanie, ale dla nich uzupełnieniem są wykłady i konsultacje z dietetykiem . Ważne jest, by decyzja o zmianie nawyków żywieniowych i ustaleniu zasad nowego, zdrowego stylu życia została podjęta i zaakceptowana wspólnie przez wszystkich członków rodziny. Uczmy również dzieci i siebie świadomych zakupów, bo niestety nie umiemy kupować; wyboru w sklepie dokonują nasze oczy a nie rozum. Niezwykle istotne jest, by weszło nam w nawyk wybieranie zdrowych i potrzebnych produktów  Wspólne zakupy i gotowanie integrują rodzinne i zbliżają jej członków do siebie w zdrowym trybie życia. Dzieci, szczególnie te młodsze, garną się do gotowania. My ich często odganiamy od kuchni, żeby nie nabrudziły albo nie przedłużyły czasu przygotowania posiłku; to błąd  - warto poświęcić czas i wspólnie gotować. To dla dzieci okazja, by poznały nowe potrawy i smaki.

Informacje o ekspercie:

Mgr Monika Ciszek-Skwierczyńska – psychoterapeutka, specjalistka terapii uzależnień i zaburzeń odżywiania. Posiada 19-letnie doświadczenie zawodowe. Specjalizuje się w leczeniu zaburzeń odżywiania i propagowaniu zdrowego stylu życia. Koordynuje program leczenia zaburzeń odżywiania w centrum La Fuente w Szczyrku.