Anemia - przyczyny, rodzaje, leczenie

1. Co to jest niedokrwistość?
2. Anemia i jej rodzaje
3. Hemoglobina poniżej normy. Co to może oznaczać?
4. Anemia – wyniki badania krwi, a dalsze postępowanie

Co to jest niedokrwistość?

Niedokrwistość, czyli anemia to stan patologiczny. W organizmie człowieka produkowanych jest bowiem w takim przypadku zbyt mało czerwonych krwinek (czyli erytrocytów) lub też za mało jest w nich hemoglobiny. To wszystko prowadzi do niewłaściwego utlenowania tkanek, które może przyczynić się finalnie do bardzo wielu patologicznych zmian w organizmie. Najczęstszą przyczyną anemii jest niedobór żelaza, natomiast obecnie wyróżnia się aż 400 rodzajów anemii spowodowanych różnymi przyczynami. Szczególnie na rozwój niedokrwistości narażone są kobiety w wieku rozrodczym (także w ciąży), jak również osoby starsze i cierpiące na choroby przewlekłe. 

Anemia i jej rodzaje

Rodzaj anemii jest w ścisły sposób związany z jej bezpośrednią przyczyną. Każdy z rodzajów niedokrwistości wiąże się także z określonymi objawami anemii. Podstawowe to oczywiście zaburzenia rytmu serca, czasami także tachykardia i kołatanie serca. Bardzo często chorym zdarzają się zawroty i bóle głowy, zadyszka, a nawet omdlenia, których przyczyną jest często niskie ciśnienie krwi. Więcej o objawach anemii przy poszczególnych jej typach przeczytasz na https://diag.pl/pacjent/anemia-i-jej-rozne-oblicza/

Najczęstszą przyczyną choroby jest oczywiście niedobór żelaza i w takim przypadku mówi się o anemii z niedoboru tego właśnie pierwiastka (w tym tzw. anemii mikrocytarnej). Osobny typ stanowi tzw. anemia megaloblastyczna, czyli wywoływana przez niedobórkwasu foliowego lub witaminy B12.

Oprócz tych dwóch najpopularniejszych typów wyróżnia się:

• anemię aplastyczną związaną z niewydolnością szpiku,
• anemię hemolityczną, która pojawia się, gdy  rozpad czerwonych krwinek następuje szybciej niż szpik kostny jest w stanie wytworzyć nowe,
• anemię syderoblastyczną związaną z wrodzonymi i nabytymi zaburzeniami produkcji hemu,
• niedokrwistość przy chorobach nowotworowych,
• anemię sierpowatą związaną m.in. z wrodzonymi defektami wewątrzkrwinkowymi.

Hemoglobina poniżej normy. Co to może oznaczać?

Podstawową metodą diagnozowania niedokrwistości jest morfologia krwi obwodowej. Zdarza się jednak, że potrzebna może być także:

• biopsja szpiku,
• badanie kału na obecność krwi utajonej,
• endoskopia,
• badanie moczu na wystąpienie krwinkomoczu.

Niedokrwistość ze względu na nasilenie, dzieli się na kilka stopni. Wyróżnia się anemię:

• łagodną przy wynikach u kobiet Hb 10–12 g/dl, u mężczyzn - 13,5 g/dl,
• umiarkowaną przy Hb 8–9,9 g/dl,
• ciężką, gdy Hb wynosi 6,5–7,9 g/dl,
• zagrażającą życiu, przy stężeniu poniżej 6,5 g/dl.

Przyczyn niedokrwistości jest bardzo wiele i często trudno od razu ustalić, co przyczyniło się do pojawienia się anemii. Bardzo często przyczyną może być ostre krwawienie, nagła utrata dużej ilości krwi (przy wypadkach, zabiegach chirurgicznych, porodzie), przewlekłe krwawienie (często towarzyszące innym chorobom), hemoliza, a także zmniejszenie się namnażania erytrocytów w szpiku. Najczęściej jednak przy umiarkowanej anemii powodem są niedobory żelaza, które stosunkowo łatwo wyrównać. Niedokrwistość może pojawiać się przy zwiększonym zapotrzebowaniu na żelazo. Dzieje się tak na przykład u wcześniaków, które nie mogą być karmione mlekiem matki. Problem ten pojawia się często także u nastolatków, w okresie ciąży, podczas karmienia piersią. Powodem anemii może być także upośledzone wchłanianie żelaza z przewodu pokarmowego. Do problemów przyczyniają się także choroby autoimmunologiczne.

Pierwszą rzeczą, którą najpierw trzeba zrobić przy niepokojących wynikach hemoglobiny, to udać się do lekarza pierwszego kontaktu. Po wywiadzie ustali on możliwe przyczyny niedokrwistości, zleci dalsze badania i ewentualnie zaproponuje leczenie lub skieruje cię do specjalisty. 

Anemia – wyniki badania krwi, a dalsze postępowanie

Leczenie anemii przebiegać może bardzo różnie przede wszystkim ze względu na ogromnie zróżnicowane przyczyn niedokrwistości. Znaczenie ma oczywiście również stopień zaawansowania tego patologicznego stanu. W przypadku najczęstszego typu anemii, a więc wynikającego z niedoboru żelaza kluczowa jest suplementacja tego pierwiastka. Duże znaczenie ma tutaj także dieta bogata w produkty, które stanowią naturalne źródło żelaza. Ważne jest utrzymanie zdrowego stylu życia, unikanie alkoholu oraz innych używek. Jeśli przyczyną anemii jest niedobór witaminy B₁₂ lub kwasu foliowego również konieczna jest ich suplementacja.

Sytuacja jest bardziej skomplikowana, jeśli bezpośrednią przyczyną niedokrwistości jest inny stan chorobowy - niewydolność szpiku, zaburzenia produkcji hemu, defekty wewnątrzkrwinkowe, choroby nowotworowe, przewlekła niewydolność nerek oraz wiele innych. W takim przypadku bardzo często potrzebne są szczegółowe badania i zaawansowane leczenie. Na przykład przy chorobie nerek niezbędne jest podawanie  erytropoetyny, a przy zaburzeniach autoimmunologicznych – leków z grupy kortykosteroidów. Zdarza się, że przy ciężkich przypadkach anemii konieczna jest transfuzja krwi, przeszczep szpiku czy też plazmafereza polegająca na wymianie osocza krwi.