1 miesiąc życia dziecka: co potrafi, najczęstsze dolegliwości noworodka oraz rozwój fizyczny i emocjonalny noworodka

Wszystkich rodziców ciekawi, to jak dziecko rozwija się w swoim 1. miesiącu życia i czy rozwija się prawidłowo. Nic dziwnego, chcemy maluszkowi zapewnić zdrowie i dopilnować na wszystkich etapach. Wiele sytuacji niepokoi rodziców, zwłaszcza jeśli zostali nimi po raz pierwszy. Sprawdź, jak noworodek – tak określamy dziecko w 1. miesiącu życia, wygląda, co potrafi, co często niepokoi rodziców, a jest zupełnie normalne oraz kiedy lepiej zgłosić się do lekarza. 

Spis treści: 

Jak wygląda noworodek? 

1 miesiąc życia dziecka: rozwój fizyczny 

1 miesiąc życia dziecka: rozwój emocjonalny 

1 miesiąc życia dziecka: jak stymulować rozwój noworodka 

1 miesiąc życia dziecka: najczęstsze dolegliwości noworodka 

ZOBACZ TAKŻE: Pierwsze wakacje noworodka - o tym musisz pamiętać!>>

Jak wygląda noworodek? 

Noworodek, bezpośrednio po porodzie, wygląda trochę inaczej niż w obrazie usg. Skóra noworodka może być czerwona i pomarszczona – im ciąża trwała dłużej, tym skóra jest bardziej pomarszczona, a w wyniku przeciskania się przez kanał rodny w trakcie porodu siłami natury - główka wydłużona i powieki opuchnięte. Czasem zdarza się, że na skórze maluszka są zaskórniki, wynikające z niedojrzałości gruczołów łojowych. Kończyny są delikatnie zgięte we wszystkich stawach. Te zmiany szybko mijają i noworodek wygląda “jak z obrazka”.  

1 miesiąc życia dziecka: rozwój fizyczny 

Każdy noworodek rodzi się z bezwarunkowymi odruchami: 

• Odruch Moro - nagły hałas lub ruch powoduje u dziecka wyprostowanie rączek i nóżek, a następnie mocne przyciśniecie ich do siebie oraz zaciśnięcie piąstek. 

• Odruch Babińskiego - połaskotanie w podeszwę stopy sprawia, że paluszki zginają się pod spód, a paluch zadziera do góry. 

• Odruch Rootinga – noworodek delikatnie dotknięty w policzek odwraca główkę i otwiera buzię - jest gotowy do chwycenia piersi. 

• Odruch kroczenia – podtrzymywany pod pachami maluch tak, by stopy dotykały podłoża, wykonuje ruchy jakby stawiał kroki. 

• Odruch chwytny – noworodek tak mocno zaciska dłoń na kciuku dorosłego, że można go podnieść do góry. 

Wszystkie te bezwarunkowe odruchy zanikają pod koniec 4. miesiąca życia. 

Czy noworodek ma wykształcone zmysły wzroku, słuchu i smaku?

W 1. miesiącu życia wzrok dziecka nie działa jeszcze normalnie. Jest nadwrażliwy na światło - w życiu płodowym było raczej ciemno. Nie odróżnia też kolorów (poza czernią i bielą) i detali. Wodzi wzrokiem za wolno przesuwanym przedmiotem w odległości 20-30 cm od buzi. Nadwrażliwość na światło znika przed upływem 1. miesiąca życia. Noworodek “obserwuje” twarz mamy. 

Słuch noworodka jest całkiem dobrze wykształcony - słyszy już w trakcie życia płodowego, jednak prawidłowo zaczyna słyszeć dopiero około 4 miesiąca życia. Noworodek reaguje na znane sobie wcześniej głosy, m.in. mamy i taty lub osób, które były często w otoczeniu mamy podczas ciąży.  

Noworodek rozróżnia już 4 podstawowe smaki, czyli słodki, gorzki, kwaśny i słony. Słony kojarzy z wodami płodowymi, słodki z mlekiem mamy. 

Co się zmienia w trakcie 1 miesiąca życia dziecka? 

Noworodek zaczyna poznawać swoje ciało. Wkłada rączki do buzi, a pod koniec 1. miesiąca leżąc na brzuszku unosi główkę. Maluszek zaczyna wydawać pojedyncze, krótkie dźwięki, czasem potrafi złączyć rączki. 

1 miesiąc życia dziecka: rozwój emocjonalny 

Dziecko w 1. miesiącu życia śpi około 20 godzin na dobę. Nie odróżnia dnia od nocy, budzi się jedynie, kiedy czuje głód.   

W 1. miesiącu życia dziecka ujawnia się także temperament dziecka. Te noworodki, które od pierwszych dni są ruchliwe i więcej czuwają, jako osoby dorosłe będą bardziej aktywne. 

Najszybciej uspokaja się przy mamie, bo zna ją od początku, rozpoznaje głos i zapach. 

W 1. miesiącu życia dziecko właściwie tylko je, śpi i się załatwia. Sposobem na porozumiewanie się ze światem jest krzyka i płacz. Szybko uczymy się rozpoznawać rodzaj płaczu, którym maluszek komunikuje, że jest głodny, jest mu zimno czy ma mokrą pieluszkę albo chce być przytulony.  

W 3. tygodniu życia maluch zaczyna robić przerwy w ssaniu i przyglądać się mamie, jej mimice. Specjaliści twierdzą, że najbardziej lubi obserwować oczy mamy. Jest to czas, kiedy maluszek zaczyna się interesować pierwszymi zabawkami: lubi obserwować zawieszone na łóżeczkiem mobile z kolorowymi zabawkami i lusterkami (oczywiście bezpiecznymi).  

W tym czasie bliskość mamy jest niezwykle ważna, bo to przy niej maluszek czuje się najbardziej bezpiecznie.  

Noworodek rozpoznaje mamę: jej głos, zarys twarzy i zapach. Lubi obserwować jej twarz i mimikę, być przytulany. Lubi też, kiedy mama mówi łagodnie i śpiewa spokojne piosenki – najlepiej kołysanki. 

Noworodek umie skupić wzrok na osobach i przedmiotach pojawiających się przed jego buzią. Potrafi także śledzić przedmioty powoli przesuwające się przed jego oczami, a także rozpoznawać te, które znowu pojawiają się po kilku sekundach. Sprawia to, że wydaje nam się, że normalnie widzi.  

Noworodek reaguje także na dźwięki, ale jego słuch nie działa jeszcze normalnie. Na głośny odgłos może zareagować płaczem, płaczem, ucichnięciem lub poprzez wzdrygnięcie całego ciała. Gdy mama się do maluszka uśmiecha, także może się uśmiechnąć albo nawet w typowo dziecięcy sposób w objawie radości zapiszczeć.

1 miesiąc życia dziecka: jak stymulować rozwój noworodka 

W pierwszym miesiącu życia dziecko potrzebuje dużo spokoju i uwagi. Specjaliści są zgodni, że dla prawidłowego rozwoju noworodka mają znaczenie: 

• Pochylanie się nad dzieckiem, mówienie czule i spokojnie oraz śpiewanie kołysanek 

• Kołysanie, noszenie i przytulanie – tego nie da się przedawkować! 

• Nawiązywanie kontaktu wzrokowego, robienie różnych min, podczas przewijania, karmienia, kąpieli i wykorzystywanie go na “rozmowę”. 

1 miesiąc życia dziecka: najczęstsze dolegliwości noworodka 

Noworodek też może mieć dolegliwości. Nie wszystko jest jeszcze dobrze wykształcone, niektóre układy wciąż dojrzewają. Najczęstszymi dolegliwościami noworodka są: 

• Ulewanie - może trwać nawet przez pierwsze pól roku życia niemowlaka – wynika z niedojrzałości układu pokarmowego. Jeśli jednak ulewanie u niemowlaka jest częste, obfite i występuje nawet 2-3 godz. po jedzeniu, powiedz o tym lekarzowi.

• Kolka niemowlęca

• Czkawka – jest czestym i normalnym zjawiskiem, nie powinna jednak trwać godzinami.Czkawka u niemowlaka nie jest groźna, ale warto wiedzieć, kiedy zwrócić na nią szczególną uwagę.
  

• Ropiejące oko - często przyczyną jest zatkany kanalik łzowy. Jeśli nie pomaga zwykła pielęgnacja, pokaż dziecko pediatrze. 

• Częste kupy – karmiony piersią noworodek może się załatwiać nawet po każdym karmieniu. Jeśli jednak w kupce zauważasz śluz lub krew, zmienia ona kolor lub konsystencję szybko skontaktuj się z lekarzem. Biegunka u noworodka może być niebezpieczna. 

• Zaparcia u noworodka - niektóre dzieci, nawet te karmione piersią, cierpią na zaparcia. Jeśli maluszek robi 1 kupkę dziennie, ale jest spokojny i robi ja bez wysiłku to wszystko w porządku. Jeśli zauważysz, że kupka jest twarda, podzielona na kulki, a maluch ma wyraźny problem z wypróżnieniem może to świadczyć o zaparciu. Najczęściej sytuacja się poprawia po wprowadzeniu masażu brzuszka i gimnastyki polegającej na zginaniu nóżek, a także kiedy w diecie pojawią się soki i owoce. Jeśli te sposoby nie pomagają powiedz o tym pediatrze. 

• Pleśniawki u niemowlaka - białe plamki na dziąsłach, języku, śluzówkach i podniebieniu są najczęściej spowodowane infekcją grzybiczą. Są bolesne i mogą sprawiać, że dziecko nie chce jeść. Na szczęście te zmiany szybko znikają, jednak za pierwszym razem poradź się położnej lub pediatry.

Te typowe dla noworodków dolegliwości mogą niepokoić rodziców, jednak najczęściej samoistnie mijają. Dziecko musi się nauczyć poprawnie ssać pierś, oddychać czy wydalać. To wszystko jest dla niego nowe. Jeśli jednak jesteś zaniepokojona, wyjaśnij swoje wątpliwości z położną lub pediatrą. 

Co często niepokoi młode mamy, a nie jest niebezpieczne 

• Zez – u 1-miesiecznego dziecka jest objawem normalnym, który samoistnie ustępuje pod koniec 1 kwartału życia. 

• Szybki oddech - noworodek oddycha ok. 45 razy na minutę, a oddechy mogą być nieregularne, raz płytsze raz głębsze. 

• W czasie płaczu noworodka nie pojawiają się łzy. To prawda, zazwyczaj łzy pojawiają się ok. 2-3 miesiąca.  

• W pierwszych dniach po urodzeniu, noworodek traci na wadze – to także jest normalne. Na koniec 1. miesiąca życia niemowlak jest o 2 cm dłuższy i przybiera ok. 700 g.  

Pamiętajmy, że każde dziecko rozwija się i rośnie w swoim własnym tempie. Należy wiedzieć czego się spodziewać, by wiedzieć co powinno niepokoić oraz kiedy i gdzie szukać fachowej pomocy - po to by pomóc, a nie porównywać z innym maluszkami. 

Bibliografia: 

Pierwszy rok życia dziecka - Eisenberg A., Murkoff H. E., Hathaway B.S.N.,Rebis, Poznań 1999

Świat noworodka - Maurer, D., Maurer Ch., PWN, Warszawa 1994